Marketing dasturi

Porterning umumiy strategik modeli”da korxona barcha imkoniyatlarini bozordagi bir segmentga karatadi, tovar ishlab chikarish xarajatlarini kamaytirish evaziga maxsulotga past baxo belgilab isteʼmolchilarni kuprok jalb etadi va sotish xajmini oshiradi. Boshka xolatda esa, rakobatchilar yuk bozorni yangi tovar assortimenti bilan egalllab oladi.
“Tovarlar (bozorlar imkoniyatlari kolipi(matritsasi))”da foydani kupaytirish birinchidan -tovar xarakatini uzgartirmagan xolatda bozorni kengaytirish, ikkinchidan - xali talab kondirilmagan bozorlarga kirib borish; uchinchidan - korxona bozorda yaxshi tanilgandan sung yangi tovar ishlab chikarishyoki modifikatsiyasini uzgartirish; turtinchidan - yangi bozorlar uchun yangi tovarlar ishlab chikarish orkali erishiladi.
“Boston konsalting guruxi kolipi” orkali bozorda foyda olish, korxona faoliyat kursatadigan xududlardan eng samarali strategik xujalik bulimlarini tanlash bilan amalga oshiriladi.
Birinchi xudud - “yulduzlar” (katta talab va bozorda yukori ulushga erishilgan). Bu xududni eʼzozlab, yanada mustaxkamlashchoralari kuriladi. Bozordagi ulushni saklash uchun narxlarni pasaytirish, reklama xarajatlarini kupaytirish, maxsulot turlarini kupaytirish va boshkalar amalga oshiriladi.
Ikkinchi xudud - “sogin sigirlar” (past talab, ammo bozorda firmani ulushi yukori) Bu xududga kattik nazorat urnatiladi.
Uchinchi xudud - “kiyin tarbiyali bolalar” (talab yukori, ammo bozorda ulush kam). Bu xudud imkoniyatlarini urganish va “yulduzlar” xududi darajasiga kutarilishi extimoli bormi yoki yukmi? Kerak bulsa, xarakatni kupaytirish zarur.
Turtinchi xudud - “itlar” (past talab va bozorda kam ulush). Agar bunday xududni egallab turishga, keskin sabab bulmasa, undan kutulish kerak.
Marketing rejasi asosiy xujjat bulib, kim? nima? va kayerda? Xamda kaysi yul bilan anik vazifani bajarish shart degan savollarga javoblarni ifodalaydi. Taktik rejalashtirish yakin muddatga assortiment, savdo, narx, reklama, moliya, kadrlar va boshkalar buyicha korxona siyosatini belgilaydi.

• 
  maxsulot assortimentini rejalashtirish - bulajak isteʼmolchilar guruxini va ular talabini aniklash, maxsulotni texnik kursatkichlarini va isteʼmol kiymatlarini muvofiklashtirish, uning rakobatbardoshligini baxolash, upakovka (uram)ni rivojlantirish, tovar turlarini yangilash va boshkalarni uz ichiga oladi;
  
• 
  tovar xarakati yunalishlarini va sotishni rejalashtirish - tovarlar okimi yullarini, kancha zaxiraga extiyoj borligini, transport orkali tashish, kayta upakovka(uram) kilish, tovaroborot va sotishdan keyingi xizmat kilish kabilarni aniklashdan ibora;
  
• 
  reklama va sotishni ragbatlantirishni rejalashtirish - reklama vositalarini tanlash, sotuvchilarni va xaridovlarni ragbatlantirish usullarini aniklash, rakiblarga taʼsir kursatish yullarini baxolash demakdir;
  
• 
  moliyaviy kursatkichlarni rejalashtirish - shu jumladan, marketing xarajatlarini aniklash, baxono belgilash (talab, xarajatlar, rakobatchilar, marketing tadbirlaridan olinadigan daromadga asoslanib)ni tashkil etadi;
  
• 
  kadrlar bilan taʼminlashning rejasi - raxbariyat va mutaxassislarni joy-joyiga kuyish, kadrlar tayyorlash va malakasini oshirish, maslaxatchilarni yollash, boshka korxonalar tajribasini urganishni uz ichiga oladi;
  

Marketing nazorati uch xil shaklda olib boriladi: strategik, yillik va rentabellikni tekshirib borishdan iborat. Strategik nazorat - maʼlum davr mobaynida korxona marketing faoliyatini xar tomonlama taftish kilib, uning bozordagi xakikiy xolatiga mos kelish-kelmasligini aniklashdir.
Yillik rejani nazoratda sotish xajmi, bozordagi ulushi, isteʼmolchilarning tovarlarga bulgan munosabati va boshkalar taxlil kilinadi. Korxonaning foyda va zararlari balansi orkali va foydaning xarajatlariga solishtirish yuli bilan uning rentabelligini nazorat kilinadi.