Markaziy osiyo davlatlari iqtisodiy va ijtimoiy geografiyasi

Qiziqarli ma’lumot: Биз Қирғизистон дея атайдиган, асл номи Қирғиз Республикаси бўлган бу давлат Ўзбекистондан бир кун олдин – 1991 йилнинг 31 августида ўз мустақиллигини эълон қилган. Ўшанда бу мамлакат аҳолисининг кўпчилиги қалбига ўрнашган “мустақиллик ҳокимиятни истаган пайтда ағдариб ташлаш” деган тушунча ҳали-ҳануз тарк этмаяпти. Юқорида таъкидланганидек, халқнинг ўзи сайлаган президентларнинг бирортасига ҳали ўз ваколатини тинчгина тугатган ёки пенсияга хотиржам кетган эмас. Муваққат президент Роза Отунбаева бундан мустасно, уни ағдаришга ёки таъқиб қилишга шунчаки улгурмадилар чоғи.
Аскар Акаев. Қирғизистоннинг жами президентлари бир-бири билан солиштирганда кўпчилик Акаевни ҳурмат билан эслайди. Сабаби мустақилликнинг дастлабки оғир йилларида давлатни бошқаргани, ўзи ҳақиқий олим бўлгани, маданиятли инсон эканлиги ва ўринбосарларидан фарқли равишда бойликка улар қадар ружу қўймаганидир. Ҳозир кўпчилик Акаев олдида хижолат ҳиссини туяди, лекин ғишт қолипдан кўчиб бўлган, у қувғин қилиниб ўрнига олиб келинган президент вазиятни баттар чалкаштириб юборган.





1944 йилнинг 10 ноябрида туғилган Аскар Акаев илм йўлидан кетди. Мамлакат президентлигига сайланишидан олдин, 1989-1990 йилларда у Қирғизистон Фанлар академияси президенти эди. Кейинчалик у ўтиш даврида бу давлатнинг дастлабки раҳбари бўлди. 1995 йилда эса ўз мақомини сайловлар орқали мустаҳкамлаб олди.
Акаевнинг МДҲ доирасида, халқаро аренада ҳам обрўси яхши эди. Аммо олим тобора чўкаётган иқтисодни қутқара олмади. 2005 йилда ғалаён кўтарганлар барчасида президентни айбладилар ва унинг истеъфога чиқарилиши барча масалалар ечими эканлигига қаттиқ ишондилар. Дастлаб бунга қаршилик қилган Акаев кейинчалик қон тўкилишининг олдини олиш мақсадида президентликдан воз кечди ва мамлакатдан чиқиб кетди. Ўшанда унинг иш кабинетигача кириб борган ва ҳамма ерни вайрон қилган исёнчилар ҳақидаги лавҳалар кейинчалик бу мамлакатдаги бошбошдоқлик рамзига айланди.
Акаев ҳозирги кунда Москвада, илмий иш билан шуғулланмоқда. Қирғизистон тарафининг экстрадиция бўйича сўровларига Россия жавоб бермаган.