Марказий банкнинг функциялари

Ayirboshlash banki savdoni qo‘llab-quvvatlash va Shvesiya mis tangalarining qadrini saqlab turish maqsadida tuzildi.

Palmstrux bankning direktori etib tayinlandi.

1657 yil 29 iyulda Stokgol'm banki davlat bankiga aylandi.

Palmstrux qirollikning eng obro‘li kishilarini bankning ta'sischilariga aylantirdi. Masalan, Riks-kasler, Lord-kaznachey, Appelyasion sud boshlig‘i va boshq.

1. Markaziy banklarning paydo bo‘lishi

Bu vaqtda Shvesiyada muomalada oltin, kumush va mis tangalar mavjud edi. Shvesiyada oltin va kumush zaxirasi kam bo‘lganligi va mis zaxirasi katta bo‘lganligi uchun oltin va kumush tangalar taqchil edi. Bu esa, mis tangalarning qadrini tushishiga olib keldi.

Stokgol'm banki oltin, kumush va mis tangalarni qabul qilar va uning o‘rniga bank tilxati berar edi. Tilxat qirollikning barcha hududida to‘lov vositasi sifatida cheklanmagan miqdorda qabul qilinar edi. Tilxat bankka olib kelinganda bank uni egasiga pullarini qaytarib berar edi.

1. Markaziy banklarning paydo bo‘lishi

Stokgolm bankining tilxatlari savdoni rivojlantirishga kuchli turtki berdi. Chunki, mis pullar juda og‘ir edi. Masalan, 10 dalerlik mis pulning og‘irligi 20 kg kelar edi, kattaligi 30 x 70 sm edi.

1660 yilda Karl X o‘ldi. Shahzoda Karl XI yosh bo‘lganligi sababli hokimiyat Delagardining qo‘liga o‘tdi.

1661 yilda Stokgol'm banki kredit dalerlarini muomalaga chiqardi. Kredit daleri bankda deponent qilingan ma'lum miqdordagi tangalarga yozilgan foizsiz qarz majburiyatlari edi.

1. Markaziy banklarning paydo bo‘lishi

Palmstrux kredit dalerlarini to‘lov vositasi sifatida tan olinishiga va hatto unda soliqlarni to‘lanishiga erishdi. Dastlab kredit dalerlari 5 va 25 nominalda chiqarilgan edi, keyinchalik 50 va 1000lik nominalda ham chiqarila boshladi.

Kredit ekspansiyasi avj oldi. 1663 yilda qirollik saroyi 500 ming daler, Riks-kansler 255 ming daler kredit oldi.