Марказдан қочма насоснинг асосий тенгламаси Ишчи халканинг кураклари. Насоснинг диффузори ва юналиш ускуналари

Марказдан қочма насоснинг асосий тенгламаси
Ишчи халканинг кураклари. Насоснинг диффузори ва юналиш ускуналари


Режа:

Кириш

1. 
   Марказдан қочма насосларда суюқлик
   
2. 
   Марказдан қочма насосларнинг бошқа турдаги насослардан асосий устунлиги
   
3. 
   Ишчи халканинг кураклари.
   
4. 
   Насоснинг диффузори
   
5. 
   Фойдаланилган адабиётлар
   

Кириш
Текис кенгайиб борувчи трубалар (1.65-расм) диффузорлар дейила-ди. Диффузорларда ҳаракат тезлиги камаяди ва босим ортиб боради. Су-юқлик заррачалари ортиб бораётган босимни енгиш учун ўз кинетик энер-гиясини сарфлайди, натижада диффузорнинг кенгайиш йўналишида кине-тик энергия камайиб боради. Суюқликнинг девор ёнидаги қаватларининг энергияси шунчалик камаядики, ортиб бораётган босим кучини енга ол-май қолади ва натижада ҳаракатдан тўхтайди ёки тескари йўналишда ҳа-ракат қила бошлайди. Асосий оқим ана шу тескари ҳаракатланаётган оқим билан тўқнашиши натижасида уюрмали ҳаракат вужудга келиб, оқимнинг труба сиртидан ажралиш ҳодисаси юз беради. Бу ҳодисанинг тезкорлиги диффузорнинг конуслик бурчаги ортиши билан кучайиб боради ва уюр-мали ҳаракат ҳосил қилишга сарф бўлаётган энергия ҳам ортади. Бундан ташқари, диффузорда ишқаланиш кучини ҳам ҳисобга олиш мумкин.

1.74- расм. Диффузорларда босимнинг камайишини ҳисоблашга доир чизма.

Шундай қилиб, диффузорда босимнинг пасайиши икки йиғин-дидан иборат деб қаралади:
H_диф=H_м=h_и+ h_кенг
бу ерда h_и—босимнинг ишқала-ниш ҳисобига пасайиши;
h_кенг—босимнинг кенгайиш ҳисобига пасайиши. Босимнинг ишқаланиш ҳисобига пасайишини тахминан ҳисоблаш мумкин. Бунинг учун диффузорни диаметри 2r, ён сирти диффузор сирти билан бурчак ташкил қилган ва радиуслари r₁, дан r₂ гача ўзгариб борувчи, узунлиги dl бўлган элементар цилиндрик найчалардан ташкил топган деймиз (1.74- расм). У ҳолда ҳар бир элементар найча учун қуйидагига эга бўламиз:

υ—ихтиёрий кўрилаётган кесимдаги ўртача тезлик ва ихтиёрий кесим юза-си га тенг десак;
ва
ни ҳисобга олиб

формулани келтириб чиқарамиз.
Бу тенгликда dr (яъни dl) ни нолга интилтириб борсак босимнинг иш-қаланиш ҳисобига камайишини тенгликнинг чап томонидан 0 дан h_п гача, ўнг томонидан r₁ дав r₂ гача интеграл олиш йўли билан ҳисоблаймиз:
(7.6)
Кенгайиш ҳисобига босимнинг пасайишини ҳисоблаш учун кескин кен-гайишдаги (7.4) формуладан фойдаланамиз ва бунда диффузор кескин кенгайишни тахминий ифодалагани учун k коэффициент киритамиз. У ҳолда
(7.7)
k—тажрибада аниқланадиган коэффициент бўлиб, 5—20° конуслик бурчагига эга бўлган диффузорлар учун И.Е.Идельчикнинг тажрибадан аниқланган формуласи бўйича

Флингернинг тахминий формуласи бўйича

га тенг. Буни ҳисобга олиб (7.6) ва (7.7) йиғиндисидан қуйидагини оламиз:
(7.8)
бу ерда белгилаш киритилган бўлиб, у диффузорнинг
кенгайиш даражаси дейилади.
Шундай қилиб, диффузор учун маҳаллий қаршилик коэффициенти қуйидаги формула бўйича аниқланади:
(7.9)
Бу формуладан кўринадики, маҳаллий қаршилик коэффициенти ко-нуслик бурчаги ва кенгайиш даражасига боғлиқ экан.
(7.9) дан кўриниб турибдики, α нинг ва п нинг ортиши билан ( ўз-гармас бўлганда) йиғиндининг биринчи ҳади камаяди, яъни ишқаланиш кучининг таъсири камайиб, диффузор калталашади ва уюрмаларнинг таъ-сири кўпаяди. α камайганда эса (ўзгармас кенгайиш даражаси n да) ишқа-ланиш кучи ортиб, уюрмалар камаяди.
Ҳисоблашларда, одатда деб олинади. Бу ҳолда энг қу-лай диффузор учун назарий йўл билан кенгайиш даражаси ни кел-тириб чиқарамиз. Бу конуслик бурчаги α=6° га тўғри келади. Амалда диф-фузорнинг узунлигини камайтириш учун п ва α бироз каттароқ қилиб, атрофида олинади.