Maqsad: a Mehrjon sayli hikoyasini o’qish

Mehrjon bayrami.
Maqsad:a)Mehrjon sayli hikoyasini o’qish.
b)O’qish orqali o’quvchilar qalbiga milliy urf odatlarimizga nisbatdan hurmat hissini uyg’otish ularni an’analarimizga sadoqat ruhida tarbiyalash.
v)O’quvchilarning o’qish malakalarini oshirish bayramlar haqidagi bilimlarini yangi ma’lumotlar bilan boyitish.
Uslub:Ko’rgazmali suhbat, tushuntirish, mustaqil ish, hikoya tarmoqlash.
Navbatchi axboroti:
Navbatchi axboroti beriladi. Davomat aniqlanadi.
-Hozir o’lkamizda qaysi fasl hukm surmoqda?
-Kuz fasli.
1-guruh.Kuz fasli ekanini qayerdan bildingiz?
1.Ertalablari havo salqin.
2.Tongda maysalar ustiga shudring tushadi.
3.Daraxt barglari asta-sekin sarg’aya boshlagan.
4.Kuz fasli 1-sentabrdan boshlanadi.
5.Tog’lardagi qoyalarga qirov.
6.Paxta dalalarining ko’rinishi o’zgacha.
7.Lo’ppi-lo’ppi ochilgan paxtalar quyosh nurida tovlanadi.
8.Bu manzara kuz kelganidan darak beradi.
2-guruh.Kuzda qanday bayramlar nishonlanadi.
1-sentabr Mustaqillik kuni.
2-sentabr Bilimlar kuni.
18-oktabr Samarqand shahri kuni.
2-oktabr Xalqaro musiqa kuni.
20-oktabr Xiva kuni.
25-oktabr Maktab kutubxonalar kuni.Ichki ishlar xodimlari kuni.
Xalqaro Birlashgan Millatlar Tashkiloti kuni.
11-noyabr Xalqaro tinchlik va fan oyligi kuni.
3-guruh.Kuzda kishilar mehnati qanday bo’ladi?
1.Kuzning birinchi oyida olma nok shaftoli, uzum, anjir va anorlar g’arq pishadi.
2.Sabzavot va qovun tarvuzlar serob bo’ladi.
3.Yig’im terim ishlari boshlanadi.
4.Mevalarni yig’ib terib olamiz.
5.Paxtalarni mehr bilan terib planni to’ldiramiz.
6.Yerlar shudgorlanib bahorga ekishga tayyorlanadi.
7.Chilla suvida yerlarni sug’oramiz.
8.Mevalardan sharbatlar tayyorlaymiz.
Biz yaqinda qaysi bayramni nishonladik?
-Til bayramini.
-She’rlar ham yodlaganmisiz?
-Til so’zi haqida qaysi boblarimizning hikmatlaridan bilasiz.
1.Yusuf Xos Hojib bobomiz shunday deganlar.
-Aytar so’zni ayt aytmas so’zdan qayt.
2.Imom Ismoil Al Buxoriy bobomiz shunday deganlar so’zning qudratli ulug’dirkim undan qudratliroq yo’qdir.
3.So’z mulkining sultoni A.Navoiy bobomiz shunday deganlar.
So’zdurki nishon bo’lur o’likka jondin xabar,
So’zdurki berur jonga na ondin.
Insonni so’z ayladi hayvondin judo,
Bilkim gulhari sharifroq yo’q ondin.
-Ofarin bolajonlar.
Xo’sh dunyoda necha xil til bor ekan?
-Til necha turda bo’lar ekan.
1.Jonli so’zlashuv tili.
2.Adabiy til.
Adabiy til me’yorlarini balog’atga yetkanimizda oily o’quv yurtida olimlar bilan suhbatlashganda va ko’p kitob o’qiganimizda o’rganib olamiz.
Barakallo bolajonlar.
Zero shunday ekan biz tilga e’tiborsiz bo’lmaylik.
-Xosh she’r.
Sen bo’lmasang nima biga silliq she’rlar.
O’tilgan mavzuni so’rash.
-Bolajonlar biz o’tgan o’qish sabog’imizda qaysi mavzuni o’qigan edik.
-Biz o’qish darsimizda Abdurahmon Akbarning kuz she’rini o’qigan edik.
-Uyga vazifa qilib nima berilgan edi?
Kuz manzarasi rasmini chizish va she’rni yodlash.
Rasmlar tekshiriladi.She’rlar yod so’raladi.
Yodlaganlar ifodali o’qib beradilar.
Yaxshi qatnashganlar rag’batlantiriladi.
Abdurahmon Akbar Toshkent yaqinidagi Niyozbosh qishlog’ida 1962-yil 22-aprelda tug’ilgan.1986-yilda Yulduzcha nomidagi (bugungi Cho’lpon nomidagi nashriyot matbaa ijodiyot uyida) ish boshladi va hozirgacha shu dargohda ishlab kelyapti.
Kitoblari:1.Kichkintoy va paxtaoy
2.So’zlovchi yomg’ir
3.Ehtiyotkor toshbaqa 1991
4.Yozning tug’ilgan kuni 1992
5.Kuylayotgan bog’ 1994
6.O’rdakcham 2005
7.Uyquchining tushlari 2006
3.Yangi mavzu bayoni.
Yangi mavzu doskaga yoziladi.
Mehrjon sayli.
Malik Murodov hikoyasi.
Malik Murodov haqida ma’lumot.
1933 yil 20-iyulda Yangiqo’rg’on tumanida tug’ilgan
2001-yil 25-dekabrda Toshkentda vafot etgan.U falakshunos olim O’zbekiston Respublikasi fan arbobi 1997-yil.Pedagogika fanlari doktori 1977-yil,professor 1980-yil.U filologiya fakultetini tugatgan.1955-yil.U dostonchilikni tadqiq etgan.Kitoblari:
1.Ijod durdonalarini izlab 1967
2.Sarchashmadan tomchilar 1984-yil bu kitobi dostonchilikni nazariy masalalariga bag’ishlangan.
Demak bolajonlar Mehrjon bilan Navro’z bayrami O’zbekistonning eng go’zal eng tarovatli bayram sayllaridan hisoblanadi. Chunki ular xalqchil, hayotiy an’anadir.
Bolajonlar navro’z nahor kirishi, qishning ayozli kunlaridan qutulib yangi kun yangicha hayotning boshlanishi nishonlash bayramidir.
Mehrjon esa hosil ko’tarib qishga tayyorgarlik ko’rishdir.
To’kin sochinlikka shukronalik hayotga muhabbbat ramzidir.
Xalq kuzgi bayram saylining nomini “Mehrjon”deb bilib qo’ygan.
U dehqon yil bo’yi qilgan mehnatining lazzatini tatib ko’rayotgan paytda 25-sentabr o’tar kechasi nishonlanadi.
Abu Rayhon Beruniy so’zi bilan aytganda quyosh va oy falakning 2 ko’zi bo’lganidek navro’z ham zaminning ikki ko’zidir.
Matn o’qituvchi tomonidan o’qib beriladi va lug’at ishi o’tkaziladi.
An’ana uzoq zamonlardan beri otalardan bolalarga o’tib davom etib kelayotgan urf odat.
Lazzatini tatib mazasini totib.
Falak osmon.
Zamin yer
O’quvchilar 1 nuqtadan o’qib mazmunini so’zlab beradilar.
Endigi navbat badiiy qismga.
O’quvchilar mehrjon saylini boshlab o’z bilimlarini namoyish etadilar.
3 ta guruhdan 3 ta o’quvchi qo’lidagi mevalari bilan birin ketin xaridolarni chaqiradi.
Kep qolib op qoling mevalardan tatib ko’ring. Hammasi tekinga.
3 ta o’quvchi ham shu so’zlarni takrorlaydi.
Mevalar haqida she’rlar aytadilar.
Bu mevalarning foydasi haqida ham gapirib o’tadilar.
Sh.Marjona:
Bayramning o’ziga xos tarixi bor. Abu Rayhon Beruniyning “Qadimiy xalqlardan qolgan yodgorliklar” nomli asarida keltirilishicha “Mehrjon” – “Quyosh” va “Jon sevgi” degan ma’noni anglatadi. Demak o’z-o’zidan ma’lumki shu kuni tabiat in’om etgan noz-ne’matlar uchun shukronalik keltirilgan. Odamlar bir-biridan mehru-muhabbatini darig’ tutmagan.
O’tkir:
Yana bir tarixiy manbaga keltirilishicha qadimda kuzning ayni pishiqchilik davrida kun va tun tengligida “Mehrjon bayrami” nishonlangan ekan.
“Mehrjon” bayrami koinotga zeb yerga nur sochilib turgan quyoshni qadrlashga o’z nuri va harorati bilan hosilni mo’l qilgani uchun minnatdorlik bildirish imkonini bergan bo’lsa 2- tomon odamlarni qishning g’amini yeyishga ham undagan.
Sardor.
Ajdodlarimizning asosiy bayramlaridan biri bo’lgan “Mehrjon” bugunga kelib, kuzgi pishiqchilik va hosil bayrami sifatida keng nishonlanib kelinmoqda.
Asliddin:
-Mehrjon olamga nur harorat va hayot berib turgan.
Quyosh boboga bo’lgan minnatdorchilik tabiatni chuqurroq tushunishga undaydigan ona yerni ardoqlashga ko’mak beradigan. Dehqon mehnatini qadrlaydigan.
“Insoniyatga jon sevgisini” baxsh etadigan rahm shafqat, mehr-muruvvat sahovat, o’zaro yordam tuyg’ularini ulug’laydigan, taraqqiy ettiradigan katta xalq bayramiga aylanib ketdi.
Nodir:
Milliy me’rosimiz hisoblanuvchi bunday qadimiy va betakror bayramlarimizni joylarda ko’tarinki kayfiyatda o’tkazilishi kelajagimiz egalari bo’lgan yoshlarda milliy qadriyatlarimizda hurmat urf-odat va an’analarimizni ardoqlashga da’vat etishi shubhasiz.
-Derazam ortidan uyimga qara,
Ko’chada barglarning xazonrezgisi.
Quyosh uzoqlashib borar zamindan.
Uchib ketayotgan qushlar singari.
Kunduz qisqa bo’lib boradi tundan,
Daraxt libos tashlar kun o’tgan sari.
Soylar sharqiramay oqmoqdadirlar,
Tog’lar xohlamayin kutadi qorni.
Sariqlikni kiygan ko’hna adirlar,
Lolani sog’inib qom’sar bahorni.
-Xazon yaproqlar,
Bulutli osmon.
Shamol xazonlarni yuzga uradi,
O’zini-o’zi ham tushunmay hayron.
Qaydadir bir inson,
Jim o’y suradi.
Kayfiyat tarqoq,
Go’yo xotirasi o’chib ketmoqda.
Shirin umidlari bo’lishib yiroq,
Bir-bir qushlar kabi uchib ketmoqda.
Xazon rezgi barglarin to’kar.
Ingliz tilida she’rlar aytiladi.
Murodillo:I like coffee,
I like tea.
I like apple,
On that tree.
Asadbek:Peaches, peaches
One, two, tree,
Peaches, peaches
On that tree.
Marjona:Do you like cherries,
Red cherries.
Yellow cherries,
Yes I do, yes I do,
I like all cherries
Ozod:This is banana,
It is very good.
It is good for you,
It is good for you health
Tillo:I like straw berrils,
They are very delicions.
I like straw berrilo,
They are very nice.
Sardor:Pears, pears,
One, two, three.
Pears for you,
Pears for me.
Mustahkamlash.
Sirli xat o’yinidan foydalaniladi.