440
SPORT TA’LIMI OLIMPIYA PEDAGOGIKASINING ASOSIY YO‘NALISHI
SIFATIDA
Mamajonov D.A.
Namangan davlat universiteti
Hozirgi kunda insonparvarlik nuqtai nazaridan va dialektik metodologiya asosida zamonaviy
olimpizm tushunchasining asosiy qoidalari, uning turli talqinlari va zamonaviy olimpiya harakatini
rivojlantirish masalalari, olimpizm qadriyatlarini amalga oshirish, olimpiya pedagogikasining ilmiy
asoslangan xarakteristikasi, shuningdek, olimpiya pedagogik faoliyatining tuzilishi, asosiy
yo‘nalishlari, maqsadlari, vazifalari, usullari aniqlash, shaxsning olimpiya va umumiy gumanistik
madaniyatini tarbiyalashda ushbu faoliyatning yutuqlari va muammolari tahlil qilish dolzarb
masalalardan biri bo‘lib turibdi.
Mamlakatimizning ko‘zga ko‘ringan olimlari qadimgi va zamonaviy olimpiada o‘yinlari
tarixi, olimpiya ta’limi tushunchalari, Jahonda va O‘zbekistonda olimpiya harakati to‘g‘risida ilmiy
izlanishlar olib borganlar.
Ushbu izlanishlar natijasida mamlakatimizda olimpiya bilimlari asoslari shakllantirildi deb
aytishimiz mumkin. Keyingi yillarda bu muammo tadqiqotchilar va o‘qituvchilarning nazaridan
butunlay chetda qoldi.
Xalqaro olimpiya akademiyasi sessiyalari materiallarini va xorijiy mualliflarning olimpiya
pedagogikasiga bag‘ishlangan boshqa nashrlarini tahlil qilish shuni ko‘rsatadiki, nafaqat olimpiya
pedagogikasi to‘g‘risida umumiy qabul qilingan tushuncha, balki "Olimpiya pedagogikasi" atama
va tushunchasi zarurligini asoslovchi dalillar ham mavjud.
Roland Naul (Germaniya) bu holatni quyidagicha tavsifladi: «Bugungi kunda olimlar
pedagogikasi muammosining barcha qirralari va ularini aniq tavsiflaydigan biron bir umumiy qabul
qilingan ta'rif, bitta xalqaro standart maqola yo‘q. Hatto "Olimpiya pedagogikasi" atamasi, odatda
mutaxassislar va olimlar tomonidan, masalan, "Olimpiya ta'limi" kabi ma'noda umumiy qabul
qilingan atama sifatida ishlatilmaydi.
Chet ellik tadqiqotchilar va o‘qituvchilar olimpiya pedagogikasi masalasini tez-tez muhokama
qilishadi, ayniqsa Xalqaro Olimpiya Akademiyasining sessiyalarida (Gretsiya, Olimpiya).
"Olimpiya pedagogikasi" mavzusi Milliy akademiyalar direktorlarining 9-Xalqaro sessiyasi uchun
alohida mavzu bo‘ldi (XOA, Gretsiya, Olympia, 2007 yil 1-8 iyun). Muhokamada 85 mamlakatdan
kelgan MOA vakili bo‘lgan 105 kishi qatnashdi.
Olimpiya pedagogik faoliyati sport asosida vujudga kelgan va rivojlanayotgan olimpiya
harakatining muammolarini hal qilishga qaratilgan bo‘lib, ushbu harakat ishtirokchilarini sport
faoliyatiga jalb qilishni o‘z ichiga oladi. Shu sababli, olimpiya pedagogik faoliyatining boshlang‘ich
(boshlang‘ich) vazifasi sport ma'lumotlarini shakllantirish va ma'lumotga ega bo‘lganlarning sport
bilan shug‘ullanishga axborot-operatsion tayyorgarligini hamda sportga bo‘lgan umumiy ijobiy
qiymat munosabatini shakllantirishdir.
Tadqiqotimiz tushunchalari tizimida sport ta'limi va olimpiya pedagogik faoliyatining ushbu
elementini belgilash uchun "asosiy sport ta'limi" atamasi ishlatilgan.
Do'stlaringiz bilan baham: