Мақола ва тезислар номи

 
Nikoh 
Ajrim koeffsenti 
Yillar 
Umumiy soni 
koeffsenti 
1000 kishiga 
nisbatan 
1000 ta nikoh soniga 
nisbatan 
1989 
15000 
8,2 
1,5 
14,6 
2002 
165385 
6,8 
0,6 
9,2 
2004 
155936 
6,0 
0,7 
10,1 
2005 
183991 
7,0 
0,6 
11,0 
2006 
208423 
8,1 
0,58 
10,8 

---

804 
1. Oilalar o`rtasidagi moddiy omillar ustun kelishi oqibatida, belgilangan marosimlar bekor 
qilinadi, sababi yana iqtisodiy muammo. Janjalning sababi oddiy:”Biz siz tomonga buncha mebel 
qildik, siz esa uncha” bu aynan ota-onalarning yashashi uchun emasku, axir siz yosh qizni kelin, 
yosh yigitni kuyov qilish niyatida edingiz-ku! Nahot yoshlarning baxti-soadati ular olib kelgan 
sarpo-surug`lar bilan o`lchansa. Bu aynan xalqimiz o`rtasida insoniy burchga zid keladigan salbiy 
psixologik qarashlar aynan bu ularda steriotipga aylanib qolgan. Statistik ma`lumotlarga qaraganda 
yosh oilarning 3 dan bittasi ya`ni 33% 1-2 yil mobaynida ajrashib ketishmoqda, sababi moddiy 
omilga borib tarqaladi. 
2. Yana bir muhim sababi bor. Bunda yosh oila a`zolarida sabr-toqatning yetishmasligidir. 
Vaqtinchalik qiyinchiliklar yetishmovchiliklarga chidashmaydilar. Ayniqsa qiz boyroq bo`lsa 
oddiyroq oilaga tushsa ko`nikmaydilar va oxiri kichik janjallardan ajralish yuzaga keladi. “Sabr 
qilsang g`o`radan xolva pishar” deyilgan o`zbek xalq maqolida.
3. Mustaqalikka erishgach davlat chegaralarini ochilishi erkaklarning esa bolalarini, oilasini 
tashlab chet elga pul ishlashga ketishi, er-xotinlar o`rtasidagi ruhiy-psixologik munosabatlarning 
sovushi, ular o`rtasida tabiiy extiyojlar, rashkni shubhalarning kuchayib borishi yoki bo`lmasa 
ayollarning ko`cha-kuydan beri kelmasligi kabi sabablarni keltirishimiz mumkin. Qadimda “ayol 
oila o`chog`ini yoqib turadigan muqaddas shaxsdir” deyilgan. Ayollarimiz hozirda ishbilarmon 
bo`lib ketdilar, ularning bolalarini eriga tashlab ketishlari ko`payib bormoqda. 
4.Yana bir asosiy sabablardan bittasi ularning xarakterologik xususiyatlarning bir-biriga mos 
kelmasligi oilada muammolarni keltirib chiqaradi. Er-xotin bir-birini tushunishi o`rniga o`zaro 
ayblovlarni kuchaytirib yuboradi. Oilada ayol kishi erining qiziqishlari, extiyojlari, kayfiyatlarni 
to`liq o`rganib chiqishi lozim bo`ladi. Buning natijasida oilaviy mojarolarga sabab topilmaydi.
Baxtli oila masalalari bilan shug'ullangan yеtakchi sotsiolog va psixolog olimlar uning 11 ta 
eng muhim shart-sharoitlari mavjudligini aniqlaganlar:
1. Er-xotinning o'zaro bir-birini tushunishi, 2.Alohida uy-joyning mavjudligi, 3.Moddiy 
jihatdan yaxshi ta'minlanganlik, 4.Farzandlar, 5.Nikoh mustahkamligiga ishonch, 6.Oilada bo'sh 
vaqtni qiziqarli o'tkazish, 7.O'ziga yoqqan ish bilan ta'minlanganlik, 8.Ma'lumotning mosligi, 9.Ish 
joyining qulayligi, 10.Yaxshi do'stlarning mavjudligi, 11.Er-xotinning erkinligi. 
Oilaviy munosabatlar barqaror boʻladi, qachonki: 
1. Maqsad, bolalar tarbiyasi bilan bogʻlangan boʻlsa; 2.Maqsad, er-xotinning shaxs sifatida 
yanada rivojlanib borishini asoslasa; 3.Maqsad, oila uchun zaruriy narsalarni, uyni shinam va 
orastaligini ta'minlashga qaratilgan boʻlsa. (E.Tiyt va V. Ukolova) 
Xulosa o`rnida aytishimiz kerakki, oilani qurishda o`zingizga munosib, sizni juda yaxshi 
tushunadigan juft topishingiz va bu hayot qiyinchiliklariga sabr bilan bardosh berishingiz lozim. 
Axir, ollohim har bir insonni o`zining rizqi bilan yaratgan. Aytishadi-ku, “Oyning o`n beshi 
qorong`u bo`lsa o`n beshi yorug`.” Ayolingizni hurmat qiling, og`irini yengillashtiring, 
extiyojlariga e`tibor bering va hushmuomilali bo`ling. Ushbu ijobiy psixologik harakatlardan siz 
faqat yutasiz. Axir sizning ayolingiz bolalaringizni onasi uyingizning farishtasi va saramjon-
sarishtasining sababchisidir. Hadislarda Muhammad (S.A.V)dan jannat qayerda deb so`raganlarida 
u zot aytgan ekanlar: “Jannat onalar oyog`i ostida” Payg`ambarimiz ayolini, onasini shunchalik 
yuksaklarga ko`targanki bu kabi oliyjanoblikni uchratishimiz anchayin mushkul hozirgi kunda. 
Shunday ekan bir-birimizni ayblashdan foyda yo`q, o`zimiz qanchalik ahil va sabrli bo`lsak oilamiz 
ham shu kabi go`zal va mustahkam bo`ladi. 
“Yangi avlodni tarbiyalash-xalqni tarbiyalash demakdir.”