Tushunchalarni umumlashtirish va chegaralash
Hajmi kichikroq tushunchalarni hajmi kattaroq tushunchalarga kelishini mantiqda
umumiylash deyiladi. Tushunchalarni umumiylashtirish fanda katta ahamiyatga ega bo‘lib, eng
umumiy tushunchalar kategoriyalar deb ataladi. Kategoriyalar ob’ektiv borliqdagi predmet va
hodisalarning eng umumiy xususiyatlarini, aloqa va munosabatlarini aks ettiruvchi eng umumiy
tushunchalardir.
Hajmi kattaroq tushunchalarni hajmi kichikroq tushunchalarga keltirish mantiqda
chegaralash deyiladi. Tushunchalarni chegaralash orqali yakka tushunchalarga,
predmetlarga boramiz. Masalan: Abror - o‘zbek - odam - tirik organizm
ToshDAU - agrar ilmgohi- ilmgohi - oliy o‘quv yurti
Tushunchalar umumlashtirilayotganda tushuncha hajmi ortadi, ularni chegaralaganda esa,
hajm kichrayadi, mazmun esa boyib boradi.