“Mantiq”- (grekcha–logos) atamasi «fikr», «so’z», «aql», «qonuniyat»



Download 85,22 Kb.
Pdf ko'rish
Sana31.12.2021
Hajmi85,22 Kb.
#204522
Bog'liq
2 5213106238732111271



          “Mantiq”- (grekcha–logos) atamasi «fikr», «so’z», «aql», 

«qonuniyat» kabi ma’nolarga ega. 

           Tafakkur bilishning yuqori «rasional» (lotincha ratio – aql) bilish 

bosqichi bo’lib, unda predmet va hodisalarning umumiy, muhim 

xususiyatlari aniqlanadi, ular o’rtasidagi ichki, zaruriy aloqalar, ya’ni 

qonuniy bog’lanishlar aks ettiriladi. 



          Formal mantiq  - fikrlashning tuzilishi va uning qonunlari haqidagi 

fandir. 


         Induktiv mantiq - (lot. Intuitio – dikqat bilan e’tibor berish, diqqat 

bilan kuzatish) – Hozirgi zamon noklassik mantig’i tarmog’i bo’lib, 

matematik intuisiya prinsiplaridan kelib chiqadi. 

         Konsruktiv mantiq – hozirgi zamondagi matematik mantiqning 

asosiy oqimlaridan biri. 



         Logisizm – bu oqim ham Kantor to’plam nazariyasidagi 

paradokslarni hal qilishga intilish asosida vujudga kelgan. 



         «Intuisiya» – lotincha intuitio so’zidan olingan bo’lib, «diqqat bilan 

tikilib qarayman»,  ma’noni bildiradi 



        «Avtoritet» - (autoritas – hokimiyat, ta’sir) – keng ma’noda ijtimoiy 

hayotning turli sohalarida biror shaxsning yoki tashkilotning ko’pchilik 

tomonidan tan olingan norasmiy ta’siridir. 

         Termin-qat’iy bitta tushunchani ifoda qiluvchi so’z bo’lib, muayyan 

ilmiy bilish sohasida bir xil ma’noda ishlatiladi. 



        Hukm – predmetga ma’lum bir belgining (xossaning, 

munosabatning) xosligi yoki xos emasligini ifodalovchi tafakkur 

shaklidir. 

        «Aylantirish» - (lot.–obversio) shunday mantiqiy usulki, unda 

berilgan mulohazaning miqdorini saqlagan holda, sifatini o’zgartirish 

bilan yangi mulohaza hosil qilinadi. 



         «Almashtirish» - (lot.–conversio) shunday mantiqiy xulosa 

chiqarish usuliki, unda xulosa berilgan mulohazadagi subyekt va 

predikatning o’rnini almashtirish orqali keltirib chiqariladi. 

        Predikatga - qarama-qarshi qo’yish (lot.– contrapositio) bevosita 

xulosa chiqarishning mantiqiy usullaridan biri bo’lib, bu usul 



qo’llanilganda  mulohaza avval aylantiriladi, so’ngra almashtiriladi.  

Download 85,22 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish