Mansurov isroilning neft va gaz kimyosi fanidan

2-rasm. Arenlarni kompleks ishlab chiqarish sxemasi.
A 1-4- alkanlar; A 5-7- alkanlar; Ar 6-benzol; Ar 7- toluol; Ar 8-9- arenlar; VSG vodorod saqlagan gaz.
Gilda tozalangandan keyin reaksiya mahsulotlari rektifikatsiyalashga kelib tushadi.
Riformatning ogʻir fraksiyasi (izomerlanish mahsulotlari bilan aralashmada) faol gilda toʻyinmagan uglevodorodlardan tozalaydilar va aniq rektifikatsiyalashga yuboriladi. Transalkillash mahsulotlarining ksilolli fraksiyasi ham oʻsha yerga kelib tushadi. Aniq rektifikatsiyalashda tovar orto– ksilolni ajratib chiqariladi, C₉ arenlarni transalkillashga, C₈ arenlarning aralashmasi ( n–va m–ksilollar va etilbenzol)ni esa n–ksilolli ajratib olish uchun adsorbsiyalanishga yuboriladi. Adsorbsiya seolitlarda amalga oshadi (Pareks jarayoni). m– Ksilol va etilbenzolning qolgan qismi kislotali tashuvchida platinani saqlagan bifunksionalli katalizatorlarda 400–450⁰C da 1,4–2,4 MPa bosimda izomerlanadi. Izomerlanish mahsulotlari qaytib rektifikatsiyalanish jarayoniga yuboriladi. Quvvatida bir yilda 890 ming.t. boʻlgan kompleks qurilmada 85–140⁰C dagi fraksiyaning katalitik riformingida yiliga 126 ming tonna benzol va 165 ming tonnadan o– va n–ksilollar olinadi. Quyida maqsadli mahsulotlarning hosil boʻlish manbalari keltirilgan:

	Benzol	o-ksilol	n-ksilol
Riforming	16	55	35
Dealkillash	52	–	–
Transalkillash	32	15	15
Izomerlanish	–	30	50