Mang'itlar sulolasi hukmronligi davrida davlat boshqaruvi va ma’muriy tizim Mundarija

Amlokdor (arabcha, amlok, mulk so’zining ko’pligi, fors-tojikcha dor –
ega). Buxoro xonligidagi bekliklarga qarashli eng kichik ma’muriy bo’linma
(amloqdorlik)ni boshqaruvchi amaldor. Amlokdor aholining o’ziga to’q
vakillaridan bo’lib, bek tomonidan tayinlangan va bir necha katta va kichik
qishloqlar uning ixtiyorida bo’lgan. U xiroj yig’ish, dehqonlar etishtirgan hosilni
hisobga olish, soliq to’lamaganlarni jazolash, jarima solish kabi ishlar bilan
shug’ullanib, kotib (mirzo), mirob, amin, oqsoqollar yordamida amlokdorlikni
idora qilgan.
Amin – Buxoro amirligi va Turkiston general-gubernatorligida bir yoki bir
necha kichik qishloqni boshqaruvchi hamda xalq tomonidan saylangan amaldor.
Buxoro amirligida amin amlokdorga, Turkiston general-gubernatorligida esa bo’lis
(volost) boshlig’iga bo’ysungan. Aminning asosiy vazifasi aholidan o’lpon va soliq
yig’ish, aholi ustidan nazorat qilish, suv taqsimlash (Amini ob) edi. Bozorda mol
sotuvchilardan bozor haqi yig’uvchi amaldor ham amin deyilgan.
Arbob - Buxoro amirligida qishloq miroblarining boshlig’i.
Bakovul, bakovul – Buxoro amirligida saroy dasturxonchisi, hukmdorga
taom tortishdan oldin uni avval o’zi totib ko’ruvchi bosh oshpaz.
Bek atka – Buxoro amirligida amirzodalarni tarbiyalab voyaga yetkazuvchi
shaxs.
Darbon – Buxoro amirligida saroy xizmatchisi; Buxoro hayotini zimdan
kuzatib, poytaxt xavfsizligini ta’minlab turuvchi harbiy qism va tegishli qurolyarog’lar mutasaddisi (boshqaruvchisi). Darbon ixtiyorida zindon yoki Arkda
qamalgan mahbuslar ham bo’lgan; amirlik uchun xavfli hisoblangan
jinoyatchilarni so’roq qilgan. Darbon to’pchiboshi yoki “to’pchi boshiyi Arki oliyham deb atalib, qushbegi bilan ikkalasi har qanday vaziyatda ham Arkni tark
etmasliklari lozim bo’lgan.
Devoni to’shakxona – Buxoro amirligida davlat omborxonasi (to’shak,
qurol-yarog’, kiyim-kechak) hisob-kitobini olib boradi.