Маѕмуджон нажимов

Ички функциялар давлатнинг ички вазифаларини ечишга 
йўналтирилган фаолият бўлиб, давлатнинг жамиятга таъсирининг 
фаоллик даражасини кўрсатади.
Ташқи функциялар эса халқаро-ҳуқуқий муносабатларнинг 
субъекти сифатида иштирок этаѐтган давлат, давлатлараро миқѐсдаги 
вазифаларни хал қилиш билан боғлиқдир. 
Олимлар ўртасида давлатнинг функцияларини ички ва ташқига 
ажратиш юзасидан бир хил фикр мавжуд эмас. 
1
Қаранг: Давлат ва ҳуқуқ назарияси / Масъул муҳаррирлар Ҳ. Б. Бобоев, Ҳ. Т. 
Одилқориев. – Т., 2000. – Б. 187–189.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

14 
Жумладан, В.М.Сырых давлатнинг ички функциясига жамиятда 
ҳуқуқий тартибни ўрнатиш ва мухофаза қилиш, фуқароларнинг ҳуқуқ ва 
эркинликларини муҳофаза қилиш, ижтимоий хизматлар кўрсатиш, халқ 
ҳокимиятини таъминлаш, маданий-тарбиявий, табиатни мухофаза қилиш 
каби давлатнинг функцияларини киритади. Ташқи функцияларга эса 
ҳимоя қилиш, агрессив урушларни олиб бориш, иқтисодиѐт, маданият, 
маориф соҳасида ҳамкорлик ва бошқа функцияларини киритади.
1
В.М.Корельский ички функцияга ҳимоялаш функцияси, ҳусусий 
мулк ҳимояси, тартибни таъминлаш, табиат ва атроф муҳитни муҳофаза 
қилиш, иқтисодий, ижтимоий-маданий ва бошқа функцияларни киритади. 
Ташқи функцияга эса ташқаридан бўлиши мумкин бўлган хавфдан ҳимоя 
қилиш, босқинчилик урушларини олиб бориш, дипломатик аълоқаларни 
таъминлаш кабиларни киритади.
2
Юқоридагилардан келиб чиққан ҳолда давлатнинг асосий ички 
функцияларига қуйидагиларни киритиш мумкин:

Иқтисодий фукцияси 

Ижтимоий функцияси 

Сиѐсий функцияси 

Ҳуқуқ тартиботни таъминлаш функцияси 

Тинчлик ва тотувликни таъминлаш функцияси

Экологик функцияси ва бошқа функциялар 
Юқорида кўрсатиб ўтган давлатнинг ички функциялари бутун 
мавжуд (ички) функцияларни қамраб олди деган гап эмас. Давлатнинг 
ички функцияларини келтиришда бизнинг фикримизча асоссий 
бўлганларини келтирдик халос. Бу рўйхатни яна давом эттирш мумкин.
Энди юқорида кўрсатиб ўтган функцияларни батафсил кўриб ўтсак.