Мамлакатнинг энергетика хўжалиги

Экологик сиёсат тамойиллари ва хамкорлик.

Умуминсоний, глобал масалаларни алохида ёки бир гурух давлатлар хал қиқлиши мумкин эмас. Дуне миқёсида хамкорлик зарур. Экология сохасида тегишли халқаро сиёсат бўлиши керак, акс холда танозулга юз тутади. Албатта сиёсатни ишлаб чиқаришда оддий масалалар эмас, балки мухим вазифалар хатто давлатни сувириентига тегишли масалаларни хам қабул қилади. Хозирги кунда 1990 йилдан буён Орол денгизи атрофида юз бераётган экологик холатни ўрганиш, олдини олиш бўйича БМТ нинг дастурлари мавжуд бўлиб, Амалий ишлар олиб борилмоқда. Орол денгизи муаммосини ўрганиш бошқа давлатларни сув ресурсларини хал этиш учун модел бўлиши мумкин. Муаммони хал этишда умумий режа зарур. Мазкур режада зарур кечиктириб бўлмайдиган чора-тадбирлар ўтказиш ва бошқа масалалр кўзда тутилган бўлиши керак. БМТ дастурининг атроф мухит масаласида биринчи фазаси 2 йилга хисоб қилинган бўлиб, бу муддат ичида муаммоси тўлиқ ўрганиш, харакат режаси тузиш резализация механизмини ишлаб чиқаришдан иборат. Бу лойихага бир неча ривожланган давлатларнинг экспертлари жалб қилишади. Бунга ката капитал хужжатлар зурар.

Халқаро хамкорлик фақатгина қарорларни қабул қилишда эмас балки қуролланиш пойгасини хам чеклаш учун хизмат қилиш керак. Халқаро хамкорликнинг ривожлантириш экология сохасида мослашиш алохида мухандислик ва илмий мутахассисларни бирлаштириш натижасида хал қилиш учун эмас балки халқаро умумбашарий муаммоларни хал қилиш учун хизмат қилади.


БМТ органи ва махсус органлар.

БМТ уставининг 57 моддасига биноан давлатлар орасида туғилган турли махсус даргохлар, иқтисодий сациал моддий сохада, солиқ сохасидаги муносабатда БМТ билан алоқада бўлинади. 14 та махсус даргохни БМТ атроф мухитини сақлаш масаласида мухим рол ўйнайди. Булар Юнеско, ФАО, МАГАТЭ, ИМКО, ВОЗ ва ВМО дир.

Юнеско 1945 йилда ташкил топган бўлиб, ИАК давридаёқ атроф мухит масаласида ката ижодий қадамлар ташлаб хозирги вақтда бу масалада етакчи ташкилот хисобланади. Юнесконинг «Инсон ва биосфера» (МАБ) дастури хамма учун топишдир.
Давлатлараро океанографик комиссия «МОК», шунингдек атроф мухит сохасида таълимнинг халқаро дастурлари 1975 йилга келиб, экология сохасида таълимини амалга оширишда Юнеско ва ЮНСЕП харакат бошладилар. 1977 йилдаги Тбилиси конференцияси биринчи қадаб бўлиб, хозирча Ушбу дастур сохасида ишлар олиб борилмоқда.
Қишлоқ хўжалик ва озиқ-овқат масалалари бўйича бирлашган миллий ташкилот (ФАО) 1945 йил октябрда ташкил топган бўлиб, халқаро озиқ-овқат ресурслари, турмуш даражасини ошришда, хўжаликни ошириш билан шуғулланади.
1970 йилларда ФАО БМТ билан биргаликда озиқ-овқат, ахолини жойлаштириш, сув ресурс, жиноятчиликка қарши, таълим тўғрисида етакчи шерик бўлади.
Халқаро соғлиқни сақлаш ташкилоти ВОЗ 1946 йил 22 июлда тузилиб, асосий мақсади одамларининг соғлигига боғлиқ масалаларни хал этиш хисобланади. ВОЗнинг Яна бир томони тегишли хуқуқи ва ёрдамчи хисобланади. Ташкилот давлатларнинг саломатлик тўғрисидаги қарорларини йиғади, тахлил қилади, умумлаштиради. Хар кварталда чиқарилган «Соғлиқни сақлаш қонунининг халқаро компендиум» тахририятида ёритиб боради. 1980 йилда ЮАЕП ва ВОЗ биргаликда «Қуруқликдаги манбалардан Ўрта ер денгизини химоялаш» тўғрисида доклад тайёрланади. 1957 йилда Атом энергия бўйича халқаро агентлик МАГАТЭ асос солган бўлиб, жахон бўйича атом энергетикасидан тенглик йўлида фойдаланиш, радиакцияга қарши хавфсизликни таъминлашга ёрдам бериш асосий вазифалардан биридир. МАГАТЭ га 100 та давлат аъзо.