Мамлакатни иқтисодий-ижтимоий ривожланишини таҳлил қилганда макроиқтисодий кўрсаткичлар қандай таҳлил қилинади?

5.Тизимий таҳлилни амалга ошириш жараёни қандай босқичлардан иборат бўлади?

Yirik tizimlar tadqiq qilinganda tizimli yondashish yagona ta’sirchan ilmiy yondashish bo‘ladi. Tizimli yondashish — murakkab obyektlarning qiyin kuzatiladigan va qiyin tushuniladigan xossalari tadqiqotining uslubiyatidir. Tizimli yondashish bilan uzviy bog‘liq tizimning tahlili va sintezi tushunchalari mavjud. Tizimning tahlili — tizim elementlari va uning tashkiliy tuzilishi m a’lum bo‘lgan holda tizim amalga oshirayotgan funksiyalarni aniqlashdir. Tizimning sintezi — uning berilgan funksiyasi bo‘yicha tizimning tashkiliy elementlarini aniqlash demakdir. Tizimli yondashish murakkab obyektlarni o‘rganishning samarali tadqiqot yo‘nalishi tizimli tahlilga asosdir. Bu ilmiy yo‘nalish — murakkab obyektlarni tadqiq qilish uslubiyati bo‘lib, u ushbu obyektlarni maqsadga yo‘naltirilgan tizimlar sifatida qarab va bu tizimlar xossalarini ham da ularning maqsadi va shu maqsadni amalga oshirish vositalari orasidagi o'zaro munosabatlarni o‘rganishga xizmat qiladi. lizimli tahlildan boshqarish tizimlarini o‘rganish va loyihailashtirishda keng foydalaniladi. Tizimli tahlildagi tadqiqotlar bir necha bosqichlarga bo‘linadi. texnik-boshqaruv va tashkiliy tizimlarni loyihalashtirishda qo’llaniladigan tizimli tahlil quyidagi asosiy bosqichlarga ega. Birinchi bosqichda — tadqiqot obyektlarini aniqlash, maqsadlarni belgilash, shuningdek, obyektni va uni boshqarishni yaxshilash uchun zarur bo’lgan mezonlarni ko‘rsatishdan iborat hisoblanadi. Ikkinchi bosqichda — o‘rganilayotgan tizimning chegaralari belgilanadi va uni birlamchi tuzish jarayoni (strukturalashtirish) olib boriladi. Birlamchi strukturalashtirish jarayonining yakuni natijasida alohida tashkiliy qismlar — o‘rganilayotgan tizim Hrmentlari va elementar ta’sirlar majmuasi ko‘rinishidagi mumkin bo‘lgan tashqi ta’sirlar ajratiladi. IJchinchi muhim bosqich o‘rganilayotgan tizimning matematik modelini tuzishdir. Matematik modelni qurishda, odatda, ko‘p ishlatiladigan yo‘llardan biri — o‘rganilayotgan tizimni qismlarga bo‘lish, tipik qism tizimlarni ajratish, qism tizimlarning ierarxiyasini o‘rganish va bir darajadagi hamda bir turdagi qism tizimlarning bog‘lanishlarini standartlashtirishdir. Keyingi bosqichning vazifasi — qurilgan matematik modelni tadqiq qilishdir. Tizimli yondashuvning keng tarqalishiga sabab — bu atrofmuhitdagi tizimlarning mavjudligi.

1