Mamasoli jumaboyev

YAXSHILIK YERDA QOLM AS
Bir ari suv ustinda uchib borur edi. Birdan suvga yiqilub 
ketdi. Q anotlari h o ‘l b o ‘lub, ucharga kuchi yetm adi. 0 ‘lar 
holatga yetdi. Buni bir kabutar ко ‘гиЬ, ariga rahm i kelub, 
darhol bir c h o ‘bni tishlab, suvga tashladi. B echora ari bu 
ch o ‘bni kem a qilub, suv balosidan qutuldi. A rodan ko‘p vaqt 
o ‘tm adi. Bir bola tuzoq q o ‘yub, kabutarni tutm oqchi b o ld i. 
Ari buni ko‘rgan zam on kelub, bolaning qulog‘ini chaqdi. Bola 
o g briq n in g ala m id a n tu z o q n i ta sh la b , q u lo g ‘ini ush lad i. 
K ab u tar vaq tni g 'a n im a t bilu b , u ch u b ketu b o ‘lu m d an
qutuldi.
Y axshilik qilsang, b o 'lu r jo n in g o m o n ,
Y axshilikdan h e c h kishi qilm as ziyon.
Y axshi s o ‘z b irlan ilon in d a n c h iq a r,
S o ‘z y o m o n b o ‘lsa, p ic h o q q in d a n c h iq a r.
100

---

T O ‘G ‘R I L I K
Bir kam pirning uyida bir tup balx tuti bor erdi. N ihoyatda 
to ‘g‘ri o ‘sgan edi. Bechora kam pirning shul tutdan boshqa hech 
narsasi yo‘q edi. Pishgan vaqtda qurutub olub, bordonga solub, 
boylarga tortuq qilub, pul olub, butun ovqatini tut sotub 
o ‘tkarur edi. Bir kuni ul shaham ing podshohi bir ayvon 
solm oqchi b o ‘lub, ustun oxtarganda kam pirning tuti to ‘g‘ri 
keldi. Podshoh tutni ming oltunga sotub oldi. Bechora kam pir 
boy xotin b o ‘lub qoldi. Bir kun tutni ko‘rgali bordi. Ko^rdiki, 
tuti jan n at kabi bir ayvon o ‘rtasinda turubdur. K am pir tutiga 
qarab dediki:
E y, tu tim , t o ‘g ‘rilig‘ing qildi bizi d av latg ‘a yor,
Egri b o ‘lsang, sen o ‘tu n b o ‘lg‘ay ed in g , m a n x o r-zo r. 
T o ‘g ‘rilar ja n n a tn in g ay v o n id ad u r,
0 ‘g ‘rilar ra n j-u a la m k o n id a d u r.
ITTIFOQ
Jonivorlar ichinda eng kichiklari chum olidir. Lekin o ‘zlari 
kichik bo‘lsalar ham nihoyatda g‘ayratli, ittifoq hayvonlardur. 
0 ‘zlaricha podshohlari, kattalari, askarlari boMadur. U lug‘lari 
nim ani buyursa, shuni qilur. Ittifoq va g‘ayratlari soyasinda 
o ‘zlaridan katta-katta dushm anlardan q o ‘rqmaslar. Agar ari 
kabi dushm an kelub, birlariga tegsa, ham m a-ham m alari birdan 
yopishub, biri q o ‘lini, biri ayog‘ini, biri qan otin i qattiq 
tishlab, o ‘zlarindan necha barobar katta bo‘lsa ham tezgina 
qochururlar.
K o ‘rd in g iz m u , b u n in g o ‘zi x o 'b m ay d ad u r,
B irlashub a rq o n b o is a , fil b o y lan u r.
Ittifo q a k u c h -q u w a t k o r aylam as,
Ittifo q a jin h a m o z o r aylam as.