Mamajonov Diyorjon Лаборатория №16

Назорат саволлари
1. Қандай узунликка эга бўлган тўлқинлар ҚТ деб аталади?
2. ҚТ антенналарининг хоссалари.
3. ҚТ оддий антенналарнинг турлари.
4. Синфаз горизонтал антеннани ҳосил қилиш усуллари.

Жавоблар:

1. 
   Тўлқин узунлиги чегараси 100 - 10 метр. Частота чегаралари 3 – 30 МГц.
   
2. 
   Қисқа тўлқинлар эса “сакраб” тарқалади, яъни улар Ер сирти ва ионосферадан даврий равишда аксланиб тарқалади.
   
3. 
   Бу диапазонда горизонтал ва вертикал симметрик тебратгичлар қўлланиладиган турлари мисол қилсак бўлади.
   
4. 
   Горизонтал тебратгич диаметри 4…6 мм бўлган таранг тортилган бронза ѐки биметалл симдан тайѐрланади (1.1.а-расм). Бундай симнинг тўлқин қаршилиги 1000 Ом га етади. Тебратгич икки мачта (ѐғочли ѐки асбоцементли) оралиғида тортилган бўлиб, унинг учлари изолятор орқали маҳкамланади.
   

Хулоса.
Қисқа тўлқинлар эса “сакраб” тарқалади, яъни улар Ер сирти ва ионосферадан даврий равишда аксланиб тарқалади. Ултрақисқа тўлқиндар ва бошқа юқори частотали тўлқинлар тўғри чизиқли линия бўйлаб тарқалади. Улар Ер сирти бўйлаб оғиб тарқалиш хусусиятига эга амас ва улар учун ионосфера қатлами шаффофдир.
Кенг диапазонда узлуксиз ишлатиш учун пасайтирилган тўлқин қаршиликли тебратгичлар (Надененко диполи, 1.2-расм), диапазонли шунтланган тебратгичлар (1.3-расм) ва ўз-ўзини тўлдирувчи тебратгичлар қўлланилади. Шунтланган тебратгичлар симдан ѐки қаттиқ конструкция кўринишида тайѐрланиши мумкин.
. Антеннанинг ЙД сини торайтириш учун созланган пассив тебратгичлар – рефлектор ва директорлар қўлланилади. Улар (0,1...0,3)λ масофада жойлаштирилади. Турли йўналишларда жойлашган корреспондентлар билан алоқа ўрнатиш учун антеннанинг ЙД сини кенгайтириш лозим.
Бундай холларда Пистолькорс томонидан тавсия этилган бурчакли антенналар қўлланилади. Унинг горизонтал текисликдаги диаграммаси айланали шаклга яқин. Бурчакли антенна конструкцияси бўйича ўзаро 0° бурчак остида жойлашган горизонтал тебратгичлардан ташкил топган. Хар бир тебратгичнинг максимал нурлаш йўналишлари бир-бирига перпендикуляр жойлашганлиги учун горизонтал текисликда антенна деярли доирасимон диаграммага эга.