Mamadraimova sarvinoz

TERMIZ DAVLAT UNIVERSITETI
AXBOROT TEXNOLOGIYALARI FAKULTETI
INFORMATIK O’QITISH METODIKASI (SIRTQI)
TA’LIM YO’NALISHI
3-KURS 304-GURUH TALABASI
MAMADRAIMOVA SARVINOZ
DASTURLASH TILLARI
FANIDAN TAYYORLAGAN

KURS ISHI
MAVZU:C++ tilida funksiyalar, strukturalar va birlashmalar
Bаjаruvchi:___________________
Qabul qildi: ___________________
TERMIZ-2021-2022

Mavzu; C++ tilida funksiyalar, strukturalar va birlashmalar

Reja
I Kirish
1.1 C++ tilida funksiyalar
1.2 C++ tilida strukturalar va birlashmalar
II C++ tilida funksiyalar, strukturalar va birlashmalar
2.1 C++ dasturlash tilining tarixi
2.2 C++ Dasturlash tili uchun eng yaxshi IDE lar!

II Xulosa

IV Foydalanilgan Adabiyodlar

C++ Kirish
Assalomu alaykum hurmatli dasturchi. Bugun siz bilan C++ dasrini boshlaymiz! C++ dasturlash tili orqali Siz Kompyuterlar uchun Android uchun va Arduino uchun dastur kod yozsangiz bo'ladi. C++ dasturlash tili ko'rinishdan juda sodda va tushunishga osonroq dasturlash tillari sirasiga kiradi.
Nima uchun C ++ dan foydalanish kerak
C++ dasturlash tili dunyo bo'yicha keng foydalanib kelinayotgan dasturlash tili hisoblanadi.
C++ Barcha Grafik Interfeys ga ega Operatsion Sistemalarda uchratish mumkin.
C++ Bu obyektga yo'naltirilgan dasturlash tili hisoblanib. Tuzilgan dasturni osonlik bilan o'zgartirish imkoniyati mavjud.
C++ - Qiziqarli va o'rganishga juda oson.
C++ - Ko'chma va bir nechta platformaga moshlashtirilishi mumkin bo'lgan dasturlar yaratsangiz bo'ladi.
C++ - C# va Java dasturlash tiliga yaqin bo'lgan dasturlash tili bo'lganligi sababli almashtirish juda oson.
C++ dasturlash tili 1985 - yilda Bjarne Stroustrup tamonidan asos solingan. C dasturlash oilasiga mansub hisoblanadi.

Fayl kengaytmalari: .cc, .cpp, .cxx, .c++, .h, .hh, .hpp, .hxx, .h++

Website: isocpp.org
C++ Dasturlash tilida yozilgan Dasturchilarni eng sevimli so'zi "Hello World" yozishni ko'ramiz.
C ++ nima?
C++ - bu yuqori samarali dasturlarni yaratish uchun ishlatilishi mumkin bo'lgan o'zaro faoliyat platforma tili hisoblanadi.
C++ - bu C tilining kengaytmasi sifatida Bjarne Stroustrup tamonidan ishlab chiqilgan.
C++ - Dasturchi uchun xotirani boshqarish. Unumli foydalanish imkoniyatini beradi!
#include
using namespace std;
​
int main() {
cout << "Hello World!";
return 0;
}
C++ Dasturlash tili uchun eng yaxshi IDE lar!
C++ da funksiyalar bilan ishlash
Video darslik
Dasturlash mobaynida bir xil ifodalarni, hisoblash jarayonlarini qayta – qayta hisoblashga to`g`ri keladi. Dasturlash tillarida, kompyuter hotirasini va dasturchining vaqtini tejash maqsadida, bunday takkorlanuvchi jarayonlarni dasturda ajratib yozib, unga asosiy daturdan, boshqa funksiyalardan murojaat qilish imkoniyatlari keltirilgan.
Dasturning istalgan qismidan murojaat qilib, bir necha bor ishlatish mumkin bo`lgan operatorlar guruhiga funksiya deyiladi.
C++ funksiyalar tili deyiladi. Chunki dasturda kamida bitta main funksiyasi bo'ladi. Asosiy dastur, asosiy funksiya deganda aynan manashu main funksiyasini tushunamiz.
Asosiy dasturdan (yoki chaqiruvchi funksiyadan) xech qanday parameter qabul qilib olmaydigan funksiyalarga, parametrsiz funksiyalar deyiladi.
Parametrsiz funksiyaning o'zi ham 2 xil bo'lishi mumkin:
1) Asosiy dasturga (yoki chaqiruvchi funksiyaga) natijani qaytaruvchi.
2) void turidagi funksiya bo'lib, asosiy dasturdan (yoki chaqiruvchi funksiyadan) xech qanday parametr qabul qilib olmaydi xam, asosiy dasturga xech qanday natija qaytarmaydi ham. Parametrsiz funksiyaga murojaat qilishda dastur tanasida funksiya nomi yoziladi. Dasturda funksiya nomi operatorlar kabi ishlatiladi.
Parametrsiz funksiyada asosiy dasturning barcha global o`zgaruvchilaridan foydalanish mumkin.
Global o`zgaruvchilar
Ham asosiy dasturda, ham funksiyada ishlatish mumkin bo'lgan o`zgaruvchilar global o'zgaruvchilar deyiladi. Global o'zgaruvchilar asosiy dasturda e`lon qilishi kerak.
Lokal o`zgaruvchilar
Faqat funksiyada ishlatish mumkin bo'lgan o'zgaruvchilarga local o'zgaruvchilar deyiladi. Ular funksiyada e`lon qilinadi. Funksiyada yana bir nechta ichki funksiyalardan foydalanish mumkin.
Blok ichida e'lon qilingan o'zgaruvchilar, shu blok uchun lokal o'zgaruvchilar hisoblanadi. Bu o'zgaruvchilardan faqat blok ichida foydalanish mumkin.
Parametrli funksiyalar
Asosiy dasturdan (funksiyadan) chaqiriluvchi funksiyaga uzatilgan parametrlarni qabul qilib qayta ishlovchi funksiyalar parametrli funksiyalar deyiladi.
Qiymat parametrlar – asosiy dasturdan funksiyaga uzatiladigan o'zgaruvchilar qiymatlarni qabul qilib oluvchi parametrlar. Funksiyaga murojaat qilinganida qiymat parametrlari uchun xotiradan joy ajratiladi. Funksiya tugaganida qiymat parametrlari uchun ajratilgan xotira bo'shatiladi.
Ko'rsatkich parametrlar - asosiy dasturdan funksiyaga uzatiladigan o'zgaruvchilarning xotiradagi adresini qabul qilib oluvchi parametrlar.
Ko'rsatkich parametrlari ustida bajarilgan har qanday o'zgarish, asosiy dasturdagi o'zgaruchilarning xotira adresida sodir bo'ladi. (Ya'ni asosiy dasturdagi o'zgaruvchi qiymati o'zgaradi)
Eslatma: Qiymat parametrlari va ko'rsatkich parametrlar toifasi, asosiy dasturdagi qiymati uzatilayotgan o`zgaruvchilar toifasi bilan bir xil bo`lishi lozim.
Funksiyadan chiqish
Ixtiyoriy funksiyadan chiqish uchun return xizmatchi so'zi ishlatiladi.
Misol 1: To'g'ri burchakli uchburchakning katetlari berilgan. (3, 4), (6, 8), (12, 5) bo'lgan xollar uchun uchburchak gipotenuzasini hisoblovchi dastur tuzilsin.
1) Parametrli funksiya
#include
#include
// funksiya prototipi
float hisobla(float , float );
int main()
{
float c;
c = hisobla(3, 4);
cout << c << endl;
c = hisobla(6, 8);
cout << c << endl;
c = hisobla(12, 5);
cout << c << endl;
system ("pause");
return 0;
}
float hisobla(float a, float b)
{
//lokal o'zgaruvchi
float natija;
natija = sqrtf(a*a + b*b);
return natija;
}
2) void toifasidagi parametrli funksiya
#include
#include
// funksiya prototipi
void hisobla(float , float );
int main()
{
hisobla(3, 4);
hisobla(6, 8);
hisobla(12, 5);
system ("pause");
return 0;
}
void hisobla(float a, float b)
{
float c;
c = sqrtf(a*a + b*b);
cout << c << endl;
}
Misol 2: Global va lokal o'zgaruvchilarga murojaatni o'rganish
#include
int x = 5; // global o'zgaruvchi
int main()
{
int x = 9; // lokal o'zgaruvchi
std::cout << "lokal x=" << x << std::endl;
std::cout << "global x=" << ::x << std::endl;
system ("pause");
return 0;
}
Misol 3: Kiritilgan n sonini 3 - darajasini hisoblovchi funksiya tuzilsin
#include
void kub (int *);
int main()
{
int n;
cout << "n="; cin >> n;
kub (&n);
cout << "n ning qiymati =" << n << endl;
system ("pause");
return 0;
}
void kub (int *nPtr)
{
*nPtr = *nPtr * *nPtr * *nPtr;
}
Misol 4: Ikkita son yig'indisini funksiya orqali hisoblovchi dastur tuzilsin
#include
// funksiya prototipi
int sum(int , int);
void sum(int , int, int *);
int sum(int *, int *);
void sum(int *, int *, int *);
int main()
{
int a, b, c;
cout << "a="; cin >> a;
cout << "b="; cin >> b;
c = sum(a, b);
cout << "1-sul natijasi=" << c << endl;
sum(a, b, &c);
cout << "2-sul natijasi=" << c << endl;
c = sum(&a, &b);
cout << "3-usul natijasi=" << c << endl;
sum(&a, &b, &c);
cout << "4-usul natijasi=" << c << endl;
system ("pause");
return 0;
}
// 1 - usul
int sum(int son1, int son2)
{
int natija;
natija = son1 + son2;
return natija;
}
// 2 - usul
void sum(int son1, int son2,int *natija)
{
*natija = son1 + son2;
}
// 3 - usul
int sum(int *son1, int *son2)
{
int natija;
natija = *son1 + *son2;
return natija;
Masala: Talaba turida structura yaratilsin va talabalar ma’lumotlari kirtilsin, quyidagi shartlar bajarilsin:
Kiritilgan yoshdan katta bo’lgan talabalar ism va familyasi ekranga chiqarilsin

Kiritilgan jins bo’yicha talabalar ism familyalari chiqarilsin

//---------------------------------------------------------------------------

#include
#include
#include
#include
#include
#pragma hdrstop
//---------------------------------------------------------------------------
#pragma argsused
struct Talaba
{
char Ism[20];
char Familya[20];

int Kurs;

char Yunalish[50];
int Yosh;
bool Jins;
};

int main(int argc, char* argv[])

{
Talaba *talaba;
int n,yosh, jins;

cout<<"kiritmoqchi bolgan talabalar sonini kiriting-> ";

cin>>n;
talaba = new Talaba[n];
cout<
for(int i=0; i
{
cout<<"Talaba "<

cout<<"Ism: "; cin>>talaba[i].Ism;

cout<<"Familya: "; cin>>talaba[i].Familya;
cout<<"Kurs: "; cin>>talaba[i].Kurs;
cout<<"Yunalish: "; cin>>talaba[i].Yunalish;
cout<<":Yosh "; cin>>talaba[i].Yosh;
cout<<"Jins: o'g'il bola bolsa '1' qiz bola bolsa '0' "; cin>>talaba[i].Jins;
}
cout<<"kiritilgan yoshdan katta bo'lgan talabalar ruyxati: yoshni kiriting-> ";
cin>>yosh;

cout<<"talabalar ruyxati:\n";

for(int i=0; i
{
if(talaba[i].Yosh > yosh)
cout<
}
cout<<"talabalarning jinsini kiriting: o'g'il bola bolsa '1', qiz bola bolsa '0'-> ";
cin>>jins;

cout<<"talabalar ruyxati:\n";

for(int i=0; i
{
if(talaba[i].Jins > jins)
cout<
}

getch();
return 0;

}
trukturalar. Ma'lumot strukturalari. Struktura ko'rsatkichlari. Strukturalar bilan ko'rsatgich a'zolar. Birlashmalar va ular ustida amallar. Foydalanuvchi tomonidan aniqlangan berilganlar turi. Sinflar