Ma’lumotlarni uzatish tizimlarida ko‘plab turli XIL texnologiyalar

1-GSYT 
Ma’lumotlarni to’plash 
markazi yer usti stansiyasi 
 
 
 
2-GSYT 

---

144 
kesishmalari nuqtalari bo‘yicha o‘z koordinatalarini aniqlaydi. Vaqt 
bo‘yicha kechikish qiymati sun’iy yo‘ldoshlar nurlantiradigan va 
qabul qilish qurilmalari generatsiyalaydigan signallar kodlarini 
ularning mos kelishigacha vaqt bo‘yicha surilishi usuli orqali 
taqqoslash bilan aniqlanadi. Vaqt bo‘yicha surilish qabullagichning 
soati bo‘yicha aniqlanadi. Kenglik, uzunlik, balandlik va xatoliklarni 
bo‘lmasligini topish uchun vaqt bo‘yicha surilishni aniqlashda 
foydalanuvchining qabullagichi to‘rtta sun’iy yo‘ldoshlarni ko‘rishi va 
ulardan navigatsion signallarni qabul qilishi kerak. 
Tezlik foydalanuvchining harakatlanishi keltirib chiqaradigan 
sun’iy yo‘ldosh signali tashuvchi chastotasining dopler surilishi 
bo‘yicha aniqlanadi. Dopler surilishi sun’iy yo‘ldoshdan qabul 
qilinadigan va qabullagich generatsiyalaydigan signallar chastotalarini 
taqqoslashda aniqlanadi. 
Navigatsion signallar L-diapazonning (L-band, 390 dan
1550 MGsgacha radiochastotalar polosasi) ikkita 1575,42 MGs (L1) 
va 1227,6 MGs (L2) chastotalarida nurlantiriladi. L2 chastotada 
yuqori aniq ma’lumotlarli P(Y) harbiy kodli va imitatsion 
halaqitlardan himoyalangan signallar nurlantiriladi. L1 chastotada 
P(Y) harbiy kodli va ko‘pincha C/A deyiladigan umumiy 
foydalanishdagi fuqaro kodli signallar nurlantiriladi. L1 va L2 
chastotalardagi 
signallarni 
taqqoslash 
ionosfera 
orqali 
radioto‘lqinlarning 
o‘tishida 
vujudga 
keladigan 
qo‘shimcha 
kechikishni hisoblashga imkon beradi, bu navigatsion ma’lumotlarni 
o‘lchashning 
aniqligini 
sezilarli 
oshiradi. 
Avtomobilning 
koordinatalari 2 dan 5 metrlargacha aniqlikda aniqlanadi. 
1994 yilning 28 martida GPS tizimi 6 ta orbital tekisliklardagi
24 ta KAlardagi shtatdagi konfiguratsiyada ishlay boshladi. ESY 
korpusining o‘lchamlari 1.52 m 1.93 m 1.91 mni, quyosh 
batareyalarining qadami 19.3 mni, maydoni 13.4 m. kvni tashkil 
etadi. Bort elektr ta’minoti tizimining quvvati ishlatilishi muddati 
tugashida 1136 Vtni tashkil etadi. Apparatning ishga tushirilishidagi 
og‘irligi 2032 kg ga, ishchi orbitadagi og‘irligi 1075 kg ga teng 
bo‘ladi. 
24 ta ESYlardan tashkil topgan GLONASS guruhi orbitaga 
chiqarilgan va fuqaro kodi uchun 50 metrdan ortiq bo‘lmagan xatolikli 
koordinatalarni aniqlashga imkon beradi.