Ma’lumotlar uzatish asoslari

NAZORAT SAVOLLARI

1. 
   Ishonchlilikni oshirish usullari?
   
2. 
   Ishonchlilikni oshirish usullariga qo‘yiladigan talablar?
   
3. 
   Shennonning asosiy teoremasi?
   
4. 
   Siklik kodlar qurish prinsipi qanday?
   
5. 
   Siklik kodning kodli kombinatsiyasini nechta usul yordamida olish mumkin, misol keltiring?
   
6. 
   Shovqinbardosh siklik kodlar yordamida axborotni kodlash va dekodlash tartibi?
   
7. 
   Shovqinbardosh kodlarga qo‘yiladigan asosiy va qo‘shimcha talablar nimalardan iborat?
   

№ 6 laboratoriya ishi

XEMMING KODINI KODLASH VA DEKODLASH JARAYONINI MODELLASHTIRISH VA NATIJALARINI TAHLIL QILISH

1. 
   ISHDAN MAQSAD
   

Ushbu laboratoriya ishi quyidagilarni o’rganishga mo’ljallangan:

• 
  Ma’lumot uzatish tizim va tarmoqlarida mavjud kodlash usullari bilan tanishish;
  
• 
  Mavjud kodlash usullarini shovqinbardoshliligini taqqoslash va tahlil qilish.
  

2. 
   QISQACHA NAZARIY MA’LUMOT
   

Kod deb – istalgan ko‘rinishdagi axborotni masofadan turib uzatish uchun qulay shaklda ifodalashga mo‘ljallangan shartli belgilar (simvollar) yoki signallar tizimiga aytiladi. Bu belgilar yoki signallar to‘plamiga kod alfaviti deyiladi. Koddagi elementlar yoki belgilar soni har doim chegaralangan bo‘ladi. Bu elementlardan kodli kombinatsiyalar tuziladi.
Shovqinli kanalda kodlash haqida Shennonning asosiy teoremasi:

• 
  Har qanday xabar manbaining mahsuldorligi kanalni o‘tkazish qobiliyatidan kichik, shunga ko‘ra hosil qilingan xabar manbai barcha axborotni yetarlicha kichik xatolik ehtimollik bilan uzatishga imkon beruvchi kodlash usuli mavjud bo‘ladi.
  
• 
  Agar xabar manbaining mahsuldorligi kanalni o‘tkazish qobiliyatidan katta bo‘lsa, u holda axborotni yetarlicha kichik xatolik ehtimollik bilan uzatishga imkon beruvchi kodlash usuli mavjud emas.
  

Axborot qismini uzunligi k kod asosi va xabar alfaviti hajmi orqali aniqlanadi. Tekshiruvchi qismini uzunligi r kerak bo‘ladigan to‘g‘rilash qobiliyati bilan aniqlanadi.
Kod uzunligi n=k+r.