Ma’lumotlar. Rеjа

Kuchlanish bo’lgichi. Kuchlanish bo’lgichi masshtabli o’zgartkichlar qatoriga kiradi va ular yordamida o’zgarmas tok potensiometrining yuqori o’lchash chegarasi kengaytiriladi 9.3 – rasmda KB – 1 (DN – 1) turidagi kuchlanish bo’lgichining elektr sxemasi keltirilgan.

3. - rasm

x
Kuchlanish bo’lgichi 4 – ta aktiv qarshilikdan iborat bo’lib, umumiy qarshiligi 100 kΩ, “X” qismalariga noma’lum kuchlanish ulanadi. Potensiometr bilan bu noma’lum kuchlanishning bir ulushi ^{U '} , ya’ni “+” qismasi bilan ikkinchi bo’lish koeffitsienti ko’rsatilgan qisma 1 orasida kuchlanish pasayishi o’lchanadi. O’lchanuvchi kuchlanish quyidagi ifodadan hisoblash yo’li bilan topiladi:
U_x=U_k (R_δ/R)=KU_k ,
bu yerda: R_δ – 100kΩ bo’lgich qarshiligi;
R – 200, 800, 1000, 10000Ω qiymatlariga teng bo’lishi mumkin;
K – bo’lish koeffitsienti;
U_k – potensiometr shkalasidan olinadigan qiymat.

Shuni aytib o’tish kerakki, kuchlanish bo’lgichlarining qo’llanilishi o’lchanuvchi manbadan quvvat sarf bo’lishiga olib keladi.

4. 
   O’lchash transformatorlari. O’lchash tok va kuchlanish transformatorlari yuqori o’zgaruvchan tok va kuchlanishni oddiy asbob bilan o’lchab bo’ladigan, nisbatan kichik tok va kuchlanishlarga o’zgartiririshda ishlatiladi.
   

O’lchash tok va kuchlanish transformatorlarining ulanish sxemasi 9.4a– rasmda ko’rsatilgan.

3.