Маълумотлар омбори ва уни бошкариш тизими хакида умумий тушунчалар

9. COMMIT va ROLLBACK buyruqlari

Ma’lumotlar bazasiga qilingan barcha o’zgartirishlar to’plami (Masalan, INSERT buyrug’i yordamida) tranzakstiya deb ataladi. Tranzakstiya tushunchasi faqat SQL-serverlar bilan ishlaganda mavjud bo’ladi, lokal ma’lumotlar bazasi bilan ishlaganda esa ishlatilmaydi. Barcha o’zgarishlarni bazaga yozish uchun COMMIT buyrug’i ishlatiladi. Bu buyruq bajarilmaguncha ma’lumotlar bazaga joylashtirilmaydi. Bazaga joylashtirishni bekor qilish uchun esa ROLLBACK buyrug’i ishlatiladi. Bazaga joylashtirilib bo’lingan o’zgartirishlarni bekor qilib bo’lmaydi.

10. Ma’lumotlarni ko’rish

Jadvaldagi ma’lumotlarni ko’rish uchun SELECT buyrug’i ishlatiladi. Oddiy formada bu buyruq quyidagi sintaksisga ega:

SELECT * FROM REGIONS

1. Interactive SQL oynasida bu buyruqni bajarganda REGIONS jadvalidan tanlangan katorlar to’plami oynaning pastki qismida ekranga chiqariladi. "*" simvoli jadvaldagi barcha maydonlardagi ma’lumotlar ekranga chiqarilishini bildiradi.

2. Bu buyruqni biroz o’zgartiramiz:
SELECT Zip, City FROM REGIONS

Bu buyruq bajarilganda faqat zip va City maydonlaridagi ma’lumotlar ekranga chiqriladi.

3. Quyidagi buyruqni kiritamiz:

SELECT Area FROM REGIONS

Natijada ekranga fakat Area maydonidagi ma’lumotlar chiqariladi

4. Oldingi SELECT buyrug’ini modifikastiyalashtiramiz:

SELECT DISTINCT Area From REGIONS

Bu buyruqda DISTINCT kalit so’zi ishlatilyapti va u Area maydonida bir xil qiymatlarni takrorlanishiga yo’l qo’ymaydi. Buning natijasida Buxoro yozuvli qator bir marta chiqariladi.

11. Ustunlardagi ifodalar

SELECT operatorida ustun sifatida faqat maydonlarning nomlarini emas balki turli xil matematik ifodalarni ham ishlatish mumkin. Ifodada matematik amal belgilari, absalyut qiymat belgilari va funkstiyani chaqiruvchi opratorlar bo’lishi mumkin. Xususun quyidagi funkstiyalardan foydalanish mumukin: COUNT, SUM, AVG, MAX va MIN.

COUNT funkstiyasi katorlar sonini aniqlaydi.
Masalan, quyidagi operatorning bajarilishi natijasida REGIONS jadvalidagi yozuvlar soni aniqlanadi.

SELECT COUNT (*) FROM REGIONS

Natija 2 ga teng bo’ladi.

SUM funkstiyasi tanlangan barcha tanlangan katorlar bo’yicha ko’rsatilgan maydonning qiymatlari yig’indisini aniqlab beradi.

SELECT SUM (Zip) FROM REGIONS

Bu buyruq bajarilganda 16644 (8324 + 8320) natija olinadi.

AVG funkstiyasi tanlangan maydonning o’rta arifmetik qiymatini barcha qatorlarga nisbatan hisoblab beradi.
Masalan,
SELECT AVG (Zip) FROM REGIONS
Bu SQL buyrug’i kiritilganda 8322 ((8324 + 8320) / 2) natija olinadi.

MAX funkstiyasi ko’rsatilgan maydondan barcha qatorlardagi qiymatlari ichidan eng kattasini aniqlab beradi, MIN esa eng kichigini.

Masalan,
SELECT MAX (zip) , MIN (zip) FROM REGIONS
buyrug’ining bajarilishi natijasida 8324 va 8320 natijalar olinadi.