Ma’lumotlar bazasini boshqarish tizimini tashkil etuvchilari

Ma’lumotlar bazasida 1:M munosabat.

Agar A va B guruxdagi ob’ektlar berilgan bo‘lsa, ular orasidagi quyidagi mosliklar yoki munosabatlarni o‘rnatishimiz mumkin:

1. 
   Birga – bir (1:1) munosabat. A va B ob’ektlar to‘plami orasida 1:1 munosabat o‘rnatilgan deyiladi, agarda A ob’ektning har bir nusxasiga B ob’ektning bitta nusxasi mos kelsa, va aksincha, B ob’ektning har bir nusxasiga A ob’ektning bitta nusxasi mos kelsa.
   
2. 
   Birga – ko‘p (1:n) munosabat. A va B ob’ektlar to‘plamida A ob’ektning har bir nusxasiga V ob’ektning bir nechta nusxasi mos kelsa, shu bilan birga B ob’ektning har bir nusxasiga A ob’ektning bittadan ko‘p bo‘lmagan nusxasi mos kelsa shunday munosabat hosil bo‘ladi.
   
3. 
   Ko‘pga – bir (n:1) munosabat A va B ob’ektlar to‘plami orasida o‘rnatilsa, unda A
   

ob’ektning har bir nusxasiga B ob’ektning ko‘pi bilan bitta nusxasi mos keladi. B

ob’ektning nusxalari orasida shundaylari mavjudki, ularga A ob’ektning bir nechta

nusxasi mos keladi.

4. 
   Ko’pga – ko’p (m: n) munosabat. A va B ob’ektlar orasida shunday munosabat o‘rnatilgan deyiladi, agarda A ob’ektning har bir nusxasiga B ob’ektni bir nechta nusxasi mos kelsa va aksincha.
   

Ob’ektlarni tahlil qilib bo’lingandan so‘ng, shu ob’ektga qo‘yiladigan boshlang‘ich so‘rovni ishlab chiqamiz. Avtovakzalni faoliyati iqtisodiy va texnik ko‘rsatgichlar bilan bog‘liq bo‘lganligi uchun, yo‘lovchilarga informatsion ma’lumot berganligi uchun yaratayotgan informatsion sistemamiz quyidagi so‘rovlarga javob berishi kerak:

1. Har bir reys uchun nechta bilet sotilganligi va umumiy sotilgan biletlarni aniqlash; 2. Reysni nomeri bo‘yicha reys haqida ma’lumotlar chiqarish;

3. 
   Marshrutlar haqidagi zarur axborotlarni chiqarish;
   
4. 
   Aniq reyslar uchun qapysi haydovchilar tayinlanganligi va ular haqida ma’lumotlar
   

olish;

3. 
   Avtobusni texnik xarakteristikalari haqidagi ma’lumotni olish.
   

Ko’rib chiqilayotgan predmet sohani ob’ektlari orasida quyidagi tipdagi bog‘lanishlar

mavjud:

1. 
   1:1 – biletlar bilan reys ob’ektlari orasidagi bog‘lanish (sotilgan);
   
2. 
   M:1 – marshrut va reys orasidagi bog‘lanish (marshrut munosabati);
   
3. 
   1:M – marshrut va bekatlar orasidagi bog‘lanish (bekatlar);
   
4. 
   1:N – reys va haydovchi orasidagi bog‘lanish (tayinlash);
   
5. 
   M: N- haydovchi va avtobus modeli orasidagi bog‘lanish (haydovchiga ruxsat berish);
   
6. 
   M:1 – avtobus va avtobus modeli orasidagi bog‘lanish (toifa).
   

Shunday qilib, ko’rilayotgan masalada asosan ob’ektlar aniqlanadi va ular orasidagi

bog‘lanish topiladi, sinflarga ajratiladi.

21.