|
5
|
6
|
7
|
1
|
Trassa uzunligi
|
Km
|
1900
|
2200
|
+
|
-
|
2
|
Uzayish koeffitsenti
|
|
11,9
|
60
|
+
|
-
|
3
|
Burilish burchagining o‘rtacha qiymati
|
Grad
|
37o
|
60o
|
+
|
-
|
4
|
Eng kichik burilish radiusi
|
M
|
500
|
500
|
-
|
-
|
5
|
Rejada ko‘rinishni ta’minlash
|
M
|
Ta’minlangan
|
6
|
Kesib o‘tadigan ariqlar soni
|
Dona
|
1
|
1
|
+
|
-
|
7
|
Bo‘ylama kesimdagi eng katta nishablik
|
Promil
|
5
|
5,7
|
+
|
-
|
8
|
Trassaning aholi yashaydigan joyidan o‘tgan qismi uzunligi
|
Km
|
-
|
-
|
-
|
-
|
9
|
Trassaning ekinzorlardan o‘gan qismi uzunligi
|
Km
|
-
|
-
|
-
|
-
|
10
|
Trassaning o‘rmonzordan o‘tgan qismi uzunligi
|
Km
|
-
|
-
|
-
|
-
|
11
|
Yo‘lning qishloq ho‘jalik yerlarini ishg‘ol etganmaydigan
|
Ga
|
-
|
-
|
-
|
-
|
12
|
Bir sathda avtomobil yo‘llarini kesib o‘tish soni.
|
Dona
|
-
|
-
|
-
|
-
|
13
|
Yo‘l o‘tkazgichlar soni
|
Dona
|
-
|
-
|
-
|
-
|
Asosiy variant uchun bo‘ylama kesimni loyihalash
Asosiy variant deb 1-variantni olganimizdan keyin unga bo‘ylama profilni loyihalash kerak. Buning uchun birinchidan tanlagan variantimiz piketlaganimizdan keyin har bir piket bo‘yicha yo‘l o‘qi balandlik belgilarini interpolatsiya yoki ekstrapolatsiya usulidan foydalanib hisoblab topamiz. Interpolatsiya usuli bilan piketlar va harakterli nuqtalar balandlik belgisini aniqlash ular ikki yonma-yon turgan balandlik belgisi aniq bo‘lgan gorizontallar mavjud bo‘lganda amalga oshiriladi. Yonma-yon turgan balandlik belgisi aniq bo‘lgan gorizontallar oralig’ida joylashgan nuqtaning balandlik belgisi uchburchaklar o‘xshashligidan kelib chiqib aniqlanadi. Bunda gorizontallar qadamini bilgan holda xarita bo‘yicha ularni oraliq masofasi l va nuqta bilan biror gorizontal orasidagi masofa b o‘lchanadi. Aniqlash kerak bo‘lgan balandliklar farqi (x) quyidagi formula asosida aniqlanadi:
yoki
bu yerda x-aniqlash kerak bo‘lgan balandliklar farqi, m;
h-gorizontallar qadami baladligi, m;
b-gorizontallarning biridan istalgan nuqtagacha bo‘lgan masofa, mm;
l-gorizontallar oralig’ masofasi, mm.
Agar nuqta yopiq gorizontal chiziq ichida yoki gorizontal chiziqlardan tashqarida bo'lsa, balandlik ekstrapolatsiya bilan aniqlanadi. Shakllarni hisoblash sxemalari shakl.
xb=5.5 mm, h=2.5 m, l=8 mm.
Yechish:
m. m.
Rasm. 6.4 – Interpolatsiya orqali nuqtaning balandligini hisoblash sxemalari
b=6 mm, h=2.5 m, l=24 mm.
Yechish:
m. m.
b=8.5 mm, h=2.5 m, l=17 mm.
Yechish:
m. m.
Topografik xaritada gorizontallarni aniqlash uchun hisob asosida quyidagi ishlar bajariladi
PK1=619m l=5 b=1 h=1 x=0,2
PK2=618m l=6 b=1 h=1 x=0.167
PK3=616m l=5 b=2 h=1 x=0.4
PK4=614,4m l=6 b=2 h=1 x=b*h/l=0.4
PK5=613,16m l=6 b=1 h=1 x= b*h/l=0.167
PK6=611.42m l=7 b=3 h=1 x= b*h/l=0.42
PK7=611.42m l=13 b=6 h=1 x= b*h/l=0.42
PK8=610.4m l=10 b=4 h=1 x= b*h/l=0.4
PK9=611.m l=8 b=0 h=1 x= b*h/l=0
PK10=614.45m l=11 b=5 h=1 x= b*h/l=0.45
PK11=616.4m l=10 b=4 h=1 x= b*h/l=0.4
PK12=615.46m l=13 b=6 h=1 x= b*h/l=0.46
PK13=614,14m l=14 b=2 h=1 x= b*h/l=0,14
PK14=613,5m l=12 b=6 h=1 x= b*h/l=0,5
PK15=613m l=0 b=0 h=1 x= b*h/l=0
PK16=613m l=0 b=0 h=1 x= b*h/l=0
PK17=613.15m l=13 b=2 h=1 x= b*h/l=0,15
PK18=612.5m l=20 b=10 h=1 x= b*h/l=0,5
PK19=612.24m l=25 b=6 h=1 x= b*h/l=0,24
3-rasm Bo‘ylama Profil
6. Yo‘l poyining ko‘ndalang kesimini loyihalash
Avtomobil yo‘lining toifasi II bo‘lgani uchun ko‘ndalang kesimi quyidagi ko‘rinishda bo‘ladi. Yo‘lning namunaviy ko‘ndalang kesimlari trassaning o‘ziga xos bo‘lgan uchastkalari uchun muayyan piketlarga bog‘lab tuziladi.
Masalan baland ko‘tarilgan yo‘l poyi , chuqur o‘yma, shuningdek qiya adirlar. Yo‘l poyini loyihalashda yo‘l toifasi, yo‘l qoplamasining turi, ko‘tarma balandligi va o‘yma chuqurligi, tuproq hossalari, shuningdek injener- geologik sharoitlarning o‘ziga xos hususiyatlarini hisobga olinadi.
Yo‘l chetidagi ariqlar va rezervlarning o‘lchamlari mahalliy sharoitlarga (sizot suvlar sathi, tuproq hossalari , yo‘l uchun ajratilgan kengligi va hakazolarga) qarab belgilanadi.
Yo‘l poyining konstruktsiyasi yo‘l mintaqa toifasiga, yo‘l qoplamasining turiga, mahalliy tabiiy sharoitlarga qarab, hudud yo‘l iqlim mintaqalariga va joylar turiga bo‘linishini, yer yuzasidagi suvlarni oqib ketish hususiyatlarini va joyning namlanish toifasini hisobga olib qabul qilinadi.
4-rasm Ko‘ndalang kesim
7.Yo‘l to‘shamasi konstruksiyasini loyihalash.
Yo‘l ko‘tarmasining tavsiya etilgan ishchi belgisi ШНҚ 2.05.02-07 bo‘yicha qoplama trassaning nam va zax uchastkalaridagi sizot va sirtqi suvlar sathidan eng kam ko‘tarilib turadigan joyiga va ko‘tarma qirg‘og‘ining hisoblangan qor qatlami sathidan eng kam ko‘tarilib turadigan joyiga qarab o‘rnatiladi (7 jadval)
6- jadval
`
|
Yo‘l iqlim mintaqasiga bog‘liq holda qoplama yuzasining eng kam ko‘tarilishi, m
|
I
|
II
|
III
|
IY
|
Mayda qum,yengil yirik qumloq, yengil qumloq,
|
0,5 / 0,3
|
0,6 / 0,4
|
0,4 / 0,2
|
0,9 / 0,7
|
Changli qum, changli qumloq,
|
0,8 / 0,5
|
1,0 / 0,6
|
0,7 / 0,4
|
1,2 / 0,8
|
yengil va og‘ir, suglinok, glina (loy)
|
1,1 / 0,8
|
1,3 / 1,0
|
1,0 / 0,7
|
1,5/1,2
|
og‘ir changli qumloq yengil va og’ir changli suglinok
|
1,2/0,8
|
1,4 /1,0
|
1,1/ 0,7
|
1,6/1,2
|
Eslatma: suratda- yo‘l qoplamasi sirtining sizot suvlar yoki 30 sutkadan ortiq turib qoladigan yuzadagi suvlar sathidan ko‘tarilishi, mahrajda qoplamaning suvlar oqib ketmaydigan uchastkalarda yer sirtidan, yoki qisqa (30 sutkadan kam)turadigan yuzadagi suvlar sathidan ko‘tarilishi.
Yo‘lniy erdan zarur darajada baland qurish uchun tuproq to‘kilib, ko‘tarma hosil qilinadi, bu yo‘l poyi deyiladi. Yo‘l poyi - bu tuproq ishlari bajariladigan yo‘lning qismi bo‘lib, ko‘tarma yoki o‘ymadan iborat bo‘lishi mumkin. Yo‘l poyi yo‘l to‘shamasining tuzilmaviy qismi bo‘lib, asos sifatida xizmat qiladi.
Yo‘l to‘shamasi deb hisobiy tezlikda transport vositalarini xavfsiz va qulay harakatlanishi uchun quriladigan qatnov qismidagi ko‘p qatlamli tuzilmaga aytiladi. Yo‘l to‘shamasi yo‘l qoplamasi, asos va qo‘shimcha asos qatlamlaridan tashkil topadi.
4-rasm. Yo‘l to‘shamasi:
1 – yemiriluvchi qatlam; 2 – yo‘l qoplamasi ustki qatlami; 3 – yo‘l qoplamasi ostki qatlami; 4 - asos; 5 – qo‘shimcha qatlam; 6 –grunt.
Yo‘l qoplamasi – yo‘l to‘shamasining ustki, ko‘proq mustaxkam qatlami bo‘lib, transport vositalaridan tushadigan yukni qabul qiladi. Yo‘l qoplamasi bir yoki ikki qatlamli bo‘lishi mumkin.
Asos – yo‘l to‘shamasining yuk ko‘taradigan qismi bo‘lib. Tosh materiallardan yoki bog’lovchi bilan mustaxkamlangan gruntlardan tashkil topadi.
Yo‘l to‘shamasi quyidagi xossalarga ega bo‘lishi kerak: harakat miqdori va tushadigan yukkamos mustaxkamlik, ob-havo ta’siriga turg‘unlik, ravonlik, avtomobil shinalari bilan tishlashish, edirilishiga qarshilik, arzon.
Do'stlaringiz bilan baham: |
