Maǵliwmatlar bazasi, olardiń TÚrleri tema: Maǵlıwmatlardın informaciyalıq modelleri Reje

Gilt – identifikaciyalaw yamasa jaziw adresini aniqlaw ushin paydalanilatuǵin manis (málumot elementi).
Birlemshi (bas) gilit – manisi jaziwdi bir manisli aniqlaytuǵin gilit.
Ekilemshi (alternativli) gilit maǵliwmatlar – uliwma qasiyetlerge niye bolǵan bir topar jaziwlardi identifikaciyalaytuǵin gilit.Maǵliwmatlar toplami bir neshe ekilemshi gilitlerge iye boliwi múmkin .Bunday kerekli giltlerge mas keliwshi jaziwlardi tabiw processlerin optimallastiriw ámeliy mútajliklerden kelip shiǵadi.
Jalǵanǵan (tarkibli) gilt – bir neshe maǵliwmatlar elementlarinen quralip , birgelikte maǵliwmatlar toplamindaǵI hár bir jaziwdiń unikal identifikaciyalaniwdi táminleydi.
Saqiynali struktura – dizimli maǵliwmatlar dúzilisi bolip, aqirǵi element birinshi elementti kórsetedi,solay etip saqiynani payd etedi.
Baqlaw noqati – MB maǵliwmatlar jańalaw ámellerdegi sistema buferi jaǵdayi bolip, fizikaliq fayllardaǵi MB jaǵdayin aktiv kesh yad jaǵdayi menen maslaw ámeli.
Maǵliwmatlar bazasi konsepsiyasi - Maǵliwmatlar qayta islew hám saqlawdiń integrellasqan informacion texnologiyasi bolip, onoń tiykarinda barliq saqlanatuǵin maǵliwmatlar ishinen kerekli hám sol dástúr talabina juwap beretuǵin formada tańlap alinwi qayta isleytuǵin dástúr mexaqnizmin jatadi.
Kommutativli format – operacion sstema fayllaridaǵi maǵliwmatlardi kórsetiw usillarinan biri bolip, maǵliwmatlar faylin operacion sistemalarinan MBga import qiliwda informaciyalar birligin(yozuvlar, agregatlar, maydonlar) qátesiz taniwdi táminleydi. Kommutativli formatlardaǵi fayllar MB mazmunin transportirovka qiliwda va arxivlerde saqlawda qollaniwǵa mólsherlengen. Kommutativli formatlarǵa misol sipatinda FoxPro xojaliq sistemalarinda qollanilatuǵin tiykarǵI usilardi aytiw múmkin: 1) SDF (maǵliwmatlardiń sstemai formati), bunda MB kesteniń hár bir qatari tekstlii fayllarniń jazielari kórinisinde shiǵarilip, olardaǵi hár bir element MB klassifikaciyalarina mas keliwshi túr hám uzinliqqaiye boladi. 2) Ajiratǵishli usillar, bunda hár element qońsisinan ajiratǵish-belgilar (“terminatoplar”) járdeminde ajratiladi. Hujjetlardi qayta islawge mólsherlengen sistemalarda bir qansha quramali formatlar qollaniladi, máselen, agregat hám maǵliwmatlar elementlerin rekursiv suwretlewdw qollanilatuǵin ISO 2709 standarti kórinisi.