Maǵliwmatlar bazasi, olardiń TÚrleri tema: Maǵlıwmatlardın informaciyalıq modelleri Reje

2. Paydalanıwshılar hám olardıń jeńillikleri
SQL ortalıǵında hár bir paydalanıwshı arnawlı identifikacion at, múrájáat identifikatorina (ID) iye. Maǵlıwmatlar bazasına jiberilgen komanda ayrım paydalanıwshı menen yamasa basqasha aytqanda arnawlı múrajáat identifikatorı menen baylanısadı. SQL maǵlıwmatlar bazasında ID ruxsat- bul paydalanıwshı atı hám SQL komanda menen baylanısqan múrajáat identifikatorına qosımsha etetuǵın arnawlı gilt sóz USER den paydalanıwı múmkin.
Registraciya bul kompyuter sistemasına kiriw huqıqın alıw ushın paydalanıwshı menen qaysı múrajáát ID si baylanısıwın anıqlaydı. Ádette hár bir maǵlıwmatlar bazasınan paydalanıwshı óziniń ID sına iye bolıwı kerek hám registraciya processinde haqıyqıy paydalanıwshıǵa aylanadı. Biraq kóp máselelerge iye paydalanıwshılar bir neshe múrajáat IDları menen registrasiyadan ótiwleri 1 yamasa bir neshe paydalanıwshı bir múrajáat ID sınan paydalanıwları múmkin.
Imtiyazlar- hár bir paydalanıwshı SQL maǵlıwmatlar bazasında ne islew múmkinligin kórsetiwshi imtiyazlarǵa iye. Bul eskileri imtiyazlar waqıt ótiwi menen ózgeriwi yaǵnıy eskileri óshirilip tazaları qosılıwı múmkin. SQL imtiyazlar bul obekt imtiyazlaridir. Bul sonı bildiredi paydalanıwshı berilgen komandanı maǵlıwmatlar bazasınıń qandayda bir obekti ústinde ámelge asırıwı múmkin. Obekt imtiyazları bir waqıttıń ózinde paydalanıwshılar hám kesteler menen baylanıslı. Yaǵnıy imtiyaz ayrım paydalanıwshıǵa kórsetilgen kestede, tiykar kestede yamasa qıyalda beriledi. Qálegen túrdegi kesteni jaratqan paydalanıwshı usi keste iyesi.
Bul sonı bildiredi paydalanıwshı usı kesteda hámme imtiyazlarǵa iye hám imtiyazlarını sol kesteniń basqa paydalanıwshılarǵa uzatıwı múmkin.
Paydalanıwshińa tayınlaw múmkin bolǵan imtiyazlar:
SELECT bul imtiyazǵa iye paydalanıwshı kestelerde sorawlar ámelge asırılıwı múmkin.

• 
  INSERT bul imtiyazǵa iye paydalanıwshı kestede INSERT komandasın ámelge asırıwı múmkin.
  
• 
  UPDATE bul imtiyazǵa iye paydalanıwshı kestelerde UPDATE komandasın ámelge asırıwı múmkin. Bul imtiyazdı kesteniń ayırım qatarları ushın sheklep qoyıwıńız múmkin.
  
• 
  REFERENCES bul imtiyazǵa iye paydalanıwshı kesteniń qatarınan áwlad gilt retinde paydalanıwshi sırtqi gilt anıqlawı múmkin. Siz bul imtiyazdı ayrım qatarlar ushın beriwińiz múmkin.
  

Bunnan basqa siz obekt standart emes imtiyazların ushıratasız, máselen INDEX(INDEKS)- kestede indeks jaratıw huqıqın beriwshi, SYNONYM (SINONIM)- obekt ushın sinonim jaratıw huqıqın berıwshı hám ALTER(IZMENIT) – kestede ALTER TABLE komandasın ámelge asırıw huqıqın beriwshi. SQL mexanizm paydalanıwshılarǵa bul imtiyazlardı GRANT komandası járdem beredi.
GRANT komandası – GRANT komandasınıń 4 formati bar bolıp, olardan biri konkret obekt ústinen, konkret paydalanıwshılarǵa konkret imtiyazlar beriw bolıp, tómendegi kóriniske iye:
GRANT privilege ON [creator.]tablename TO userid, ... [WITH GRANT OPTION]
Bu jerde
-privilege – tаyınlаnǵan imtiyazlаr dizimi,
-tablename – keste atı,
-userid – imtiyaz alǵan paydalanıwshi dizimi
Máselen: GRANT SELECT, INSERT ON Orders TO Adrian, Diane;
Ayrım paydalanıwshılarǵa imtiyazlardı SQL Central da eki usıl menen tayınlaw múmkin. Birinshiden Users&Groups papkasın saylaw hám ayırım paydalanıwshı qásiyetlerin dizimnen shıǵarıw. Sońınan Permissions qosımsha betinde kerekli kesteni saylap imtiyazdı ornatıw. Ekinshiden, Tables yamasa Views papkasında ayrım keste yamasa oylaw qásiyetleri aynasın shıǵarıw, sońınan Permissions qosımsha betine ótiw hám GRANT túymesi járdeminde kerekli paydalanıwshını saylap, imtiyazdı ornatıw.