Boshlang‘ich mutaxassis yordamini ko‘rsatish elementlari 1853-1856
Rus-Qrim urushi yillarida N.I.Piragov tomonidan olib borilgan, og'ir
yaradorlar uchun alohida palatalar ajratishga harakat qilishgan.
Ikkinchi jahon urushi yillarida yaradorlar va bemorlar mutaxasis tibbiy
yordamini 10-12 mutaxasis shifokorlardan olishgan.
Zamonaviy urushda ommaviy zararlovchi qurollar borligi tufayli
mutaxasis yordamiga muhtojlar soni oshib ketadi, zararlanganlarga mutaxasis
yordamini ko‘rsatish va oxirigacha davolashning asosini oldindan shahardan
chetga qishloq, tuman hududidagi davolash-profilaktik muassasalari va
shahardan ko‘chirilib keltirilgan davolash muassasalar tarkibida
ixtisoslashgan kasalxonalarni tayyorlash, mahalliy halq xo‘jaligi
vositalaridan va aholidan foydalanish egallaydi. Fuqaro muhofazasi tibbiy
xizmati kasalxonalarni yoyish va joylashtirishda o‘rinlar hajmini bir nccha
marotaba ko‘paytirish odatdagiga nisbatan ko‘zda tutiladi
Fuqaro muhofazasi tibbiy xizmati kasalxonalari bir yoki bir necha xil
ixtisoslashgan yordamga muhtoj zararlanganlami qabul qilish, tibbiy yordam
ko‘rsatish va davolash uchun mo‘ljallanadi. Ixtisoslashgan kasalxonalar faqat
bitta shifokor mutaxasis (travmotolog, terapevt, psixonevrolog) tomonidan
zararlanganlarga mutaxasislik yordamini ko‘rsatish va oxirigacha davolash
uchun mo‘ljallanganligi tufayli bir ixtisosli (ko‘p ixtisosli) nomini olgan.
0 ‘zining tarkibida bir nechta mutaxasislikka ega bo‘lgan mutaxassis
bo‘limlari bor ixtisoslashgan kasalxonalar ko‘p ixtisosli nomini olgan
Respublika sog‘liqni saqlash vazirligi, viloyat sog‘liqni saqlash
boshqarmasining asosiy vazifasi;
- shahardan chetdagi kasalxona bazasida oYinlar sonini rejalashtirishda
bor bo‘lgan davolash muassasalaridan unumli foydalanish, qo‘yilgan
vazifalarni bajarish va bemorlarni qabul kilish;
tibbiy saralash o‘tkazish;
- malakali-mutaxasis yordamini ko‘rsatish va bemorlarni oxirigacha
davolash. (zararlangan - bu dushmanning zamonaviy quroli qo‘llani!ishi
tufayli patologik holat paydo boMib tibbiy yordamga muhtoj shaxs, bemor -
tibbiy yordamga muhtoj odam, ammo kasalligi qurol qoMlanilishi bilan
bog‘liq emas).
Kasalxona bazasini joylashtirish rejasining 2 varianti mavjud.
1. Fuqaro muhofozasining rejalashtirilgan tadbirlari tinch sharoitda
bajarilayotganida, shahardagi davolash-profilaktik muassasalar shahardan
chetga ko‘chiriladi va u yerdagi davolash profilaktik muassasalar bilan
kasalxona bazasini tuzishadi.
2. Kutilmagan vazifalar sodir bo‘lganda shahardagi davolash- profilaktik
muassasalardan foydalanishga sharoit boim asligi sababli kasalxona bazasi
yolg‘iz shahardan chetdagi davolash profilaktik muassasalar asosida tashkil
topadi
Fuqaro muhofazasi tibbiy xizmati tuzilmalarini, davolash muassasalarini
o‘z vaqtida yetarlicha tibbiyot mollari bilan ta’minlash, sog‘liqni saqlash
boshqarmalariga va viloyat respublika organlariga yuklatiladi. Kasalxona
bazasida 20000 va undan ortiq o‘rin!ar boMishi mumkin.
Tashkiliy tomondan kasalxona bazasi bir nechta davolash-ko‘chirish
yo‘nalishlaridan (DKY) iborat. Kasalxona bazasida yadroviy o‘choqdan
zararlanganlar kelishi kutilganda jarroxlik o‘rinlar ko*p bo‘ladi.
DKY 4-6 ming o‘ringa moslashgan. Bosh markaziy tuman kasalxonasini
viloyat fuqaro muhofazasi tibbiy xizmati boshlig‘i belgilaydi. DKY da bitta
bosh kasalxona, 1-2 ko‘p ixtisosli kasalxona va biltadan ixtisoslashgan
kasalxonalar boMadi.
Kasalxona bazasidagi davolash-profilaktik muassasalar ustidan
rahbarlikni Respublika Sog‘liqni Saqlash vazirligi va viloyat sog‘liqni
saqlash boshqarmasi olib boradi. Kasalxona bazasi ustidagi maxsus
rahbarlikni kasalxona bazasining boshqarmasi bajaradi. ( K B B ).
Kasalxona bazasi boshqarmasining rahbari boMib SogMiqni Saqlash
vazirligining va Viloyat SogMiqni Saqlash boshqarmasining birinchi muovini
hisoblanadi. KBB-asosini davolash-profilaktika sektorlardagi mutaxassislar
tashkil etishadi.