108
тараққиёт омили», «Бунёдкорлик фаровон ҳаёт асоси», «Ўзбекистон
иқтисодий ислоҳотларни чуқурлаштириш йўлида», «Ўзбекистон
ХХI аср
бўсағасида: хавфсизликка таҳдид, барқарорлик шартлари ва тараққиёт
кафолатлари», «Баркамол авлод – Ўзбекистон тараққиётининг пойдевори»,
«Ўзбекистон ХХI асрга интилмоқда» сингари кейинги асарлари ҳамда бир
қатор интервю ва мақолалари таълим тизимининг ислоҳотлари ва аҳоли
маънавиятини юксалтиришга бағишланган.
Миллий ва умуминсоний қадриятлар – Ўзбекистон миллий мафкураси
шаклланиши ва ривожланишидаги бир-биридан асло кам бўлмаган икки
муҳим манба, икки таянч нуқта, икки ўқ илдиздир.
Биринчи президент Ислом Каримов иккинчи чақириқ Ўзбекистон
Республикаси Олий Мажлисининг биринчи сессиясида ҳам маънавият
соҳасида амалга ошириш лозим бўлган ишлар ҳақида шундай дейди: «Бу
соҳадаги энг асосий вазифамиз миллий қадриятларимизни, муқаддас
динимизнинг маънавий ҳаётимиздаги ўрнини ва ҳурматини тиклаш каби
мустақиллик йилларида бошланган эзгу ишларимизни изчиллик билан давом
эттириш,
уларни
янги
босқичга
кўтариш
ва
таъсирчанлигини
кучайтиришдир»
Истиқлол йилларида халқимиз ҳаётида муҳим ўзгаришлар рўй берди,
давлат ва жамият қурилишида туб ислоҳотлар амалга оширилди.
Умуминсоний қадриятларга асосланган ҳаёт қуриш, ҳуқуқий
демократик
давлат ва фуқаролик жамиятини барпо этиш, жаҳон цивилизацияси
андозаларига мос келадиган қадриятлар тизимини шакллантириш ушбу
жараённинг таркибий қисмига айланди.
Айнан ана шу даврда мамлакатимизда қадриятлар ва инсон қадри
масаласига алоҳида эътибор қаратила бошланди, Президент Ислом Каримов
раҳбарлигида умуминсоний ва миллий қадриятлар уйғунлигига таянадиган
янги ҳаёт, янги жамият қуришга киришилди. Бир-бири билан уйғун ва
чамбарчас алоқадор бўлган бундай жараёнлар
умуминсоний ва миллий
109
кадриятлар устиворлигини таъминлаш ва инсон қадрини оширишда муҳим
аҳамият касб этади. Бу борада аҳоли, айниқса ёшлар орасида ўтказилаётган
ташвиқотлар, чора-тадбирларни амалга оширишда уларни истиқлол
манфаатлари
йўлида
бирлаштирадиган,
ўзаро
ҳамжиҳатлигини
таъминлайдиган тамойилларга алоҳида эътибор бериш муҳим аҳамиятга эга.
Глобаллашув жараёнлари кучайиб бораётган ҳозирги даврда
жамиятнинг ижтимоий тузилиши, инсоният ҳаёти ва фаолиятининг кўп
қирралиги билан қадрият шаклларининг узвий алоқадорлигини ўрганиш
уларни барқарор қилиш амалиётининг хусусий жиҳатларини ва қадриятлар
билан боғлиқ кундалик ўзгаришларнигина эмас, балки бу жараёнларнинг
умумий қонуниятларини ҳам билиб олиш имконини беради.
Шу маънода, халқимизнинг мустақил тараққиёт йўли учун танлаб
олинган ривожланиш моделини амалга ошириш жараёнида айнан қадриятлар
омилига ниҳоятда катта аҳамият берилаётгани бежиз эмас.
Бу эса ўз
навбатида, юртимизда мустақилликка асосланган,
умуминсоний қадриятлар устиворлиги таъминланган, пировард натижада
халқимизнинг азалий орзу-умиди бўлган ҳуқуқий
демократик давлат ва
фуқаролик жамиятини қуриш, халқимизнинг келажаги учун суянч ва таянч
бўладиган комил инсонларни вояга етказиш имконини яратади.
“Мамлакатимизда демократик ислоҳотларни янада чуқурлаштириш ва
фуқаролик жамиятини ривожлантириш концепцияси” бу йўналишда ҳам янги
босқични бошлаб берди.
Ушбу
қўлланмада
ана
шу
жараёнларнинг
мазмун-моҳияти
қадриятшуносликнинг баҳс мавзулари ва мазкур фаннинг долзарб
масаларини ўрганиш асосида таҳлил қилинган.
Мустақилликни
мустаҳкамлаш,
Ўзбекистонда
умуминсоний
қадриятларга асосланган янги демократик давлат қуриш ва фуқаролик
жамиятини барпо этиш жараёни қадриятлар мавзусини долзарблаштириб
юборди. Бу борада қадриятларни қайта баҳолаш, азалий шарқона ва миллий
қадриятларни тиклаш, уларни асраб-авайлаш ва
келажак авлодларга мерос
110
қолдириш, ислоҳот ва ўзгаришларнинг қадриятли мезонларини аниқлаш,
мазкур жараён билан боғлиқ муаммоларни ҳал қилишнинг умуминсоний
мезонларига мос усулларини қўллаш каби масалалар пайдо бўлди. Уларни
илмий-амалий жиҳатдан ҳал қилиш зарурати қадриятшуносликнинг кўплаб
мавзуларини мутахассислар ва тадқиқотчилар учун долзарб вазифага
айлантирди.
Мустақиллик янги қадриятлар тизимини тақозо қилади.
Ана шу
зарурият қадриятларни қайта баҳолаш, юртимизда шарқона азалий
қадриятлар ва умуминсоний жиҳатлар акс этган ҳаёт тарзини шакллантириш
жараёни билан уйғунлашиб кетди. Ушбу ҳол ижод аҳли, мутахассислар ва
тадқиқотчилар учун изланишлар манбаи бўлди. Бу борада мақола, рисола ва
китоблар ёзилмоқда, диссертациялар ҳимоя қилинмоқда.
Ҳозирги глобаллашув ва мафкуравий таҳдидлар турли-туманлашиб
бораётган даврда республикамизда ўтмиш ва тарихий қадриятларга тўғри
муносабатни
шакллантириш, миллий ва маънавий қадриятларни асраб-
авайлаш ва бойитишга асосланган замонавий тафаккурни тарбиялашда
қадриятлар омилининг аҳамиятини ошириш усуллари ва илғор тажрибаларни
аниқлаш, уларни такомиллаштириш имкониятларини янада кенгайтиришга
эҳтиёж кучайиб бормоқда.
Ҳозирги даврда "
Do'stlaringiz bilan baham: 
