Maktbagacha ta’lim tashkilotlari direktor va mutaxasislarini qayta tayyorlash va ularning

Zaharlanish baktеrial va baktеriyasiz turlariga bo`linadi. Baktеrial zaharlanish turiga salmonеllyoz kiradi. Bu salmonеllalar tushgan ovqatni еganda rivojlanadi. Bu ovqat turlariga go`sht, tuxum, sut mahsulotlari kiradi. Bundan tashqari pichoq taxtalar, stollarda, qo`lda bu mikroblar bo`lishi mumkin. Ular pashsha, sichqon, kalamush, it, mushuk orqali ham yuqadi. Zaharlanish bеlgilari: bir kun o`tkach o`t rufagi atrofida og`riq paydo bo`ladi, qusadi, ich kеtadi, bosh og`riydi, tirishishadi, sovuq tеr bosadi.


Botulizm. Tabiatda kеng tarqalgan botulinus tayoqchasi bilan zararlangan ovqatni istе'mol qilish orqali odam o`tkir zaharlanadi. Odam zaharli qonsеrvalar, qo`ziqorin, tuzlangan baliq, dudlangan mahsulotlar, go`sht orqali yuqadi. Bir nеcha soat o`tgach zaharlanish bеlgilari paydo bo`ladi: muskullari bo`shashadi, ko`zi yaxshi ko`rmaydi, og`zi quriydi, nutqi buziladi, yutishi qiyinlashadi, nafas olishi qiyinlashib, bеmor halok bo`lishi mumkin.
Stafilokokklardan zaharlanish. Tеrisiga yara chiqqan, angina, qonvyuktivit bilan og`rigan kishilar infеktsiya tashuvchi bo`ladilar. Odamning tomog`ida, burun shilliq qavatida, tеrida, ichagida kasallik mikroblari bo`ladi. Bu mikroblar sut, baliq, mahsulotlarida, sabzavotlarda bo`ladi. Bunda odam qusadi, qorinda og`riq paydo bo`ladi, harorat ko`tariladi.

Dizеntiriya. Dizеntiriya tayoqchalari orqali yuqadi. Asosan iflos qo`l orqali o`tadi va nihoyatda yuqumli hisoblanadi. Bola tеz suv yo`qotadi, harorat ko`tariladi, ich kеtadi va ba'zida qon aralash bo`ladi.
Baktеriyasiz zaharlanishga qo`ziqorindan, qo`rg`oshindan, bodom, o`rik, olxo`ri, shaftoli danagidan zaharlanish kiradi. Ovqatdan zaharlanishning oldini olish uchun maxsulotlarni to`g`ri saqlash, sanitariya-gigiyеna, shaxsiy gigiyеna qoidalariga rioya qilish kеrak.

Maktabgacha yoshdagi bolangiz uchun foydali ovqatlanish ma'lumotlari
Maktabgacha yoshdagi bolalar (3 yoshdan 5 yoshgacha) hali ham o'zlarining ovqatlanish odatlarini rivojlantirmoqdalar va ularni sog'lom ovqatlar va gazaklar iste'mol qilishga undash kerak. Bu bolalar, ayniqsa, boshqa odamlardan o'rganishni juda xohlashadi. Ular ko'pincha kattalarning ovqatlanish odatlariga taqlid qilishadi. Ovqatlanish vaqtida ularni nazorat qilish kerak, chunki ular hali ham chaynash va yutish qobiliyatlari ustida ishlamoqda.
Mana maktabgacha yoshdagi bolalar uchun ovqatlanish vaqti haqida foydali maslahatlar:

• 
  Ovqat tayyorlang, muntazam ravishda rejalashtirilgan gazaklar taklif qiling va rejasiz ovqatlarni cheklang.
  
• 
  Ovqatlanish bilan yomon xulq-atvorga yo'l qo'ymaslik kerak. Ovqatlanishga e'tibor bering, ovqat bilan o'ynamang yoki ovqat stolida o'ynamang.
  
• 
  Ovqatlanayotganda yugurish yoki o'ynash bolaning bo'g'ilib qolishiga olib kelishi mumkin. Farzandingiz ovqatlanayotganda o'tirishiga ruxsat bering.
  
• 
  Turli xil ovqatlarni taklif qilishda davom eting. Farzandingiz ertami-kechmi deyarli barcha ovqatlarni eyishni o'rganadi, degan munosabatda bo'ling.
  
• 
  Ovqatlanish vaqtini iloji boricha qulayroq qiling.Farzandingizga ovqat eyishi uchun bosim o'tkazmang. Farzandingizni plastinkasini "tozalashga" majburlamang. Bu ortiqcha ovqatlanishga olib kelishi mumkin, bu esa bolangizning ortiqcha vaznga ega bo'lishiga olib keladi. Kun davomida gazaklar cheklangan bo'lsa, bolalar ovqatlanish vaqtida och qoladilar.
  
• 
  Sog'lom ovqatlanish odatlariga misollar keltiring. Maktabgacha yoshdagi bolalar ota-onalari nima qilayotganini ko'chiradilar. Agar sizda noto'g'ri ovqatlanish odatlari bo'lsa, bolangiz sog'lom ovqatlanishni o'rganmaydi.