Maktabgacha yoshdagi

Ixtiyoriydan so‘nggi diqqat odamda ma’lum irodaviy zo‘r 

berishdan so‘ng paydo bo‘ladi, ammo bunda odam go‘yo ishga 

«kirishib» ketadi, ishga diqqatini yengillik bilan to‘play bosh-

laydi. Bu diqqatning ixtiyorsiz diqqatdan farqi, bunda odam-

ning anglangan maqsadi bo‘ladi, shu tufayli diqqat bir nuqtaga 

to‘planadi, ammo ixtiyoriydan so‘nggi diqqat, ixtiyoriy diqqat 

emas, diqqatning bu turi odamning maxsus irodaviy zo‘r be-

rishlarini talab etmaydi. Ixtiyoriydan so‘nggi diqqat avval ixti-

yoriy diqqat sifatida paydo bo‘lishi munosabati bilan faoliyat-

ning ishga «tortish» jarayonining ilk bosqichini puxta tashkil 

etishi shart. O‘quv ishi boshida o‘quvchi ko‘p hollarda ixtiyo-

riy diqqatni ishga soladi. Keyin o‘quvchi ishga qiziqib qoladi, 

ya’ni uning diqqati chalg‘iyvermaydi, u qunt bilan shug‘ullana 

boshlaydi.

Diqqatning xususiyatlari

Diqqat turlicha sifat ko‘rinishlari bilan ta’riflanadi. Diqqat-

ning bu ko‘rinishlari diqqatning sifati yoki xususiyati deb ata-

ladi. Diqqatning barqarorligi, ko‘lami, ko‘chirilishi, taqsim-

lanishi, to‘planishi (konsentratsiyasi) uning asosiy xususiyatlari 

hisoblanadi. Diqqatning xususiyatlari turli odamlarda turlicha 

darajada ko‘zga tashlanadi.