Maktabgacha tarbiya yoshi davrida guruhiy psixokorreksion ishlarni tashkil qilish

 
 

---

21
2.1. Maktabgacha yoshdagi bolalar o’yinining psixologik xususiyatlari 
 
Maktabgacha yoshdagi bolalarning yetakchi faoliyati o‘yindir. Bog‘cha yoshidagi 
bolalarning o‘yin faoliyatlari masalasi asrlar davomida juda ko‘p olimlarning diqqatini 
o‘ziga jalb qilib kelmoqda. 
Bog‘cha yoshidagi bolalar uzlarining o‘yin faoliyatlarida ildam q a d a m l a r b i l a n
o l g ‘ a q a r a b b o r a y o t g a n s e r m a z m u n h a y o t i m i z n i n g h a m m a tomonlarini aks 
ettirishga intiladilar. 
M a ’ l u m k i ,
b o l a n i n g
y o s h i
u l g ‘ a y i b ,
m u s t a q i l
h a r a k a t
q i l i s h
imkoniyati oshgan sari, uning atrofidagi narsa va hodisalar bo‘yicha dunyoqarashi 
kengayib boradi. 
Bog‘cha yoshidagi bola atrofidagi narsalar dunyosini bilish jarayonida shu narsalar 
bilan bevosita amaliy munosobatda bo‘lishga intiladi. Bu urinda shu narsa xarakterliki, bola 
bilishga tashnaligidan atrofdagi o‘zining haddi sig‘adigan narsalari bilangina emas, 
balki kattalar uchun mansub bo‘lgan, o‘zining kuchi h a m y e t m a y d i g a n , h a d d i
s i g ‘ m a y d i g a n n a r s a l a r b i l a n h a m a m a l i y munosabatda bo‘lishga intiladi. Masalan: 
bola avtomashinani yoki t r a m v a yn i o ‘ z i h a yd a g i s i , r o s t a k a m o t t a m i n i b yu r g i s i ,
u c h u v c h i bo‘lib, samolyotda uchgisi va rostakam militsioner bo‘lgisi keladi. Tabiiyki bola 
o‘zidagi bunday ehtiyojlarning birontasini ham haqiqiy yo‘l bilan qondira olmaydi. 
Bu o‘rinda savol tug‘iladi. Bolalarning tobora ortib borayottan turli ehtiyojlari bilan 
u l a r n i n g t o r i m k o n i y a t l a r i o ‘ r t a s i d a g i q a r a m a - q a r s h i l i k q a n d a y y o ‘ l
b i l a n h a l q i l i n a d i ? B u q a r a m a - q a r s h i l i k f a q a l t i n a b i r g i n a
faoliyat orqali, ya’ni, bolaning o‘yin faoliyati orqaligina hal q i l i ni s hi m um k in . Bu ni 
q u yi d agi ch a i z o hl ab b eri s h m um k i n:
- b i r i n c h i d a n , b o l al a r n i n g o ‘ yi n f a o l i ya t i q an d a yd i r m o d d i y mahsulot 
ishlab chiqarishga qaratilgan faoliyat emas. Shuning uchun bolalarni o‘yinga undovchi 
sabab (motiv) kelib chiqadigan natija b i l a n e m a s , b a l k i s h u o ‘ y i n j a r a y o n i d a g i
t u r l i h a r a k a t l a r n i n g mazmuniga bog‘liqdir;