Maktabgacha ta’limda nutq madaniyati” fanidan o‘quv-uslubiy majmua

Mavzuga oid savol va topshiriqlar:

1. 
   “Nutq madaniyati » fanining shakllanishi, rivojlanishini qisqacha bayon qilib bering.
   
2. 
   Ifodali o’qish deyilganda nimani tushunasiz?
   
3. 
   Yevropa notiqlik (oratorlik) san’ati haqida nima bilasiz?
   
4. 
   Sharq notiqlik(voizlik) san’ati namoyandalaridan kimlarni bilasiz?
   

TOPSHIRIQLAR

1–topshiriq. Gaplarni o’qing, ajratilgan so’zlarning ma’nosini izohlang va ma’nodoshlarini toping.

1.Tiliga kuchi yetadigan kishi aql podshosidir; so’zga ahamiyat bermaydigan kishi la’natlangan, pastdir (A. Navoiy). 2. Xalq oldida gapirganda so’zing go’zal bo’lsin, bu so’zni xalq qabul qilsin (“Qobusnoma”). 3. Xullas, yaxshi nutq tuzish uchun nahv, aruz, mantiq fanlari hamkorligidan foydalanish zarur bo’ladi. Ularning birontasiga ahamiyat bermaslik, bulardan birining qoidasi buzilishi qolgan ikkitasiga ta’sir qilmay qolmaydi (Beruniy). 4. Agar so’z senikimi yoki sen so’znikimi, deb so’rasalar, aytgil: men so’zniki va so’z menikidir, chunki so’z insonlik daraxtining mevasidir, daraxtni mevadan, mevani esa daraxtdan ajratib bo’lmaydi. Agar nuqsonli so’z qaysidir, deb so’rasalar, Xudo va Rasulining so’ziga muvofiq kelmaydigan so’z, deb javob bergil (Koshifiy). 5. Agar gapirgan vaqtingda so’zning qanday ma’noga ega ekanligini bilmasang, qushga o’xshaysan, bunday qushni to’ti deydilar (Kaykovus).

2-topshiriq. Alisher Navoiyning “Hayratul abror” dostonidagi “So’z ta’rifi” qismini toping va o’qing. Parchani nasrda yozing.