Maktabgacha pedagogika

1. Tarbiyachining tashkiliy-tarbiyaviy vazifalari

Barcha ta’lim muassasalarining bolalar bilan ishlay olish qobiliyatini ko‘rsata olgan tajribali, tashkilotchi tarbiyachilaridan bog‘chalarda tarbiyachilar buyruq bilan tayinlanadi.

Tarbiyachining tashkiliy-tarbiyaviy vazifalari ko‘p qirrali va mas’uliyatli hisoblanadi.

Tarbiyachi guruhlarda barcha guruhdan tashqari tarbiyaviy, ma’naviy-ma’rifiy ishlarni tashkil etadi va o‘tkazadi. U respublikamizning tashqi va ichki siyosati, iqtisodiyoti, ma’naviyati va boshqa ijtimoiy munosabatlariga oid Prezident farmonlari, hukumat qarorlarini, turli idoralarning ko‘rsatmalarini o‘quvchi va talabalarga yetkazish va bularga amal qilish borasida tizimli tadbirlar uyushtiradi. U guruhlarda jamoaga asoslangan ishlarni maqsadga muvofiq yo‘naltirishi va bu borada qaytariqlar, uzilishlar bo‘lmasligi uchun ularni muvofiqlashtirishi kerak. Tarbiyachining vazifasi bog‘cha bolalariga yo‘naltirilgan barcha ta’sirlarni tashkil etish, rag‘batlantirish, markazlashtirishdan iborat. Guruhda mashg‘ulotlar olib boruvchi tarbiyachilar, kasb ustalari faoliyati bo‘yicha yagona talablar tizimini ishlab chiqish, yo‘naltirish, muvofiqlashtirish, tashqi dunyo bilan bog‘cha bolalarini bevosita bog‘lashdan iborat.

Ushbu soha kishilari turli jamoat tashkilotlari va ota-onalar komitetlari faoliyatlarini birlashtirishga erishadi. Turli guruhlar, guruh jamoalari, kengashlar bilan aloqani mustahkamlaydi.

Ko‘p tomonlama faoliyat guruh tarbiyachisi va guruh murabbiysidan yuqori madaniyat va yaxshi psixologik-pedagogik tayyorgarlikni talab etadi. Guruh va guruh murabbiysining vazifasi hukumat farmoni hamda qarorlaridagi asosiy g‘oyalarni ma’rifiy-ma’naviy tadbirlar asosida tarbiyalanuvchilarga singdirish va ular o‘rtasida keng targ‘ib etishdan iborat.

Tarbiyachi eng yangi voqea va hodisalarni, respublikamizdagi va jahondagi o‘zgarishlarni birinchi bo‘lib yoshlarga yetkazuvchi hisoblanadi. Yaxshi tarbiyachi - avvalo, yuqori insoniy fazilatli, to‘g‘riso‘z, halol va barcha harakatlari hamda fikri bilan madaniyatli insondir. U tarbiyalanuvchilarining ma’naviy dunyosini, qarashlarini bilishi, ularning quvonchi va qayg‘usiga doimo sherik bo‘lishi, ularning ishonchiga kira olishi, chidamlilik va kamtarlik sifatlariga ega bo‘lishi lozim.

Zamonaviy tarbiyachi hozirgi davr nazariy bilimlari bilan qurollangan, pedagogik intuitsiyaga ega bo‘lgan, tarbiyachi va bolalar bilan tez muomalaga kirisha oladigan, tarbiyalanuvchilarning hissiyoti va irodasini ustalik bilan boshqara oladigan mutaxassisdir.

U tadqiqotchi va tashkilotchi, jamoatchi sifatida o‘zining butun qalbini tarbiyalanuvchilarga bag‘ishlay oladi. Tarbiyachining yuksak kasbiy sifatlaridan biri tarbiyalanuvchining ma’naviy shakllanishini oldindan belgilay olish va butun jamoa rivojlanishini rejalashtirishdan iborat. Buni qisqa qilib quyidagi sxemada borishi mumkin: maqsad-reja-tizim.

Guruh tarbiyachisi, guruh murabbiysining tashkiliy-pedagogik ishlari o‘quvchilarni doimiy o‘rganish, guruh jamoalarini tashkillashtirish va shakllantirish, turli yoshlar tashkilotlari bilan birgalikda ishlash, ota-onalar bilan hamkorlikda faoliyat ko‘rsatishdan iborat.

Shuni alohida ta’kidlab o‘tish zarurki, hozirgacha yosh tarbiyachilarga uslubiy yordam beruvchi namunaviy tarbiyaviy ishlar dasturi, yaqin kelajakka mo‘ljallangan tadbirlar tizimining yo‘qligi, ishlab chiqilmagani bu ishda ma’lum qiyinchiliklarni keltirib chiqarmoqda.

Tarbiyachi ishlari tizimida tarbiyalanuvchilar bilan ta’limiy va tarbiyaviy ishlarini tashkillashtirishning samarali metod va shakllarini maqsadga muvofiq yo‘lga qo‘yish va ularning ta’sirchanligiga erishish alohida o‘rin egallaydi.