Maktabda Kimyo Fanini O'qitishda Vertual Laboratoriyadan Foydalanishning Ahamiyati

ANALYTICAL JOURNAL OF EDUCATION 
AND DEVELOPMENT 
 
Volume: 01 Issue: 06 | 2021 
ISSN: 2181-2624
Kimyo Fanini O'qitishda Vertual Laboratoriyadan Foydalanishning 
Ahamiyati 
Abdullayeva Rayhon 
Xorazm viloyati Bog'ot tumani xalq ta'limiga qarashli 7-son umumiy o'rta ta'lim maktabi
fani o'qituvchisi 
_____________________________________________________
Annotatsiya: 
Ushbu maqolada kimyo fanini virtual laboratoriyalardan foydalanib o`qitish va o`rganishning 
ahamiyati haqida batafsil ma`lumot berilgan bo`lib hozirgi vaqtda qo`llaniladigan va kelajakda 
qo`llanilishi mumkin bo`lgan dasturlar, dasturlar bo`yicha ishlash haqida ma`lumotga ega 
bo`lasiz. Bu maqolada kimyo fanining eksperimental yani tajriba qismini osonlashtirish haqida 
kimyoviy, modda, laboratoriya, virtual, simulyatsiya, elektron, maktab, interaktiv
_____________________________________________________
Bugungi kunda kimyoviy virtual laboratoriyalar yaratish bo’yicha O’zbekistonda ayrim izlanishlar 
olib borilgan. Masalan, maktab kimyo fani darsliklarining elektron variantda laboratoriya 
mashg’ulotlarini video tasma ko’rinishda berilgan. O’quvchi bu video tasmani faqatgina kuzatish 
bilan cheklanadi. Laboratoriya ishini sharoitlarini o’zgartirib kerakli natijalar olish imkoniyati 
mavjud emas. Hozirda yaratilgan kimyoviy virtual laboratoriyalar esa bunday imkoniyatlar bor 
bo’lib o’quvchida mustaqil fikrlash, ekstremal holatlarda ham kerakli natijalar olish imkonini 
i. Kimyoni o'qitishda o'quv jarayonining eng konservativ qismi laboratoriya amaliyoti bo'lib 
qoladi, uni to'liq elektron o'qitish rejimiga o'tkazishning maqsadga muvofiqligi hali to'liq aniq 
emas. Biroq, bu erda interaktiv ta'limni amalga oshirish uchun maxsus imkoniyatlar yangi turdagi 
o'quv kimyoviy eksperimenti - virtual laboratoriya tomonidan yaratilgan. Virtual laboratoriya 
kompyuterda kimyoviy jarayonni simulyatsiya qilish, uni amalga oshirish shartlari va 
parametrlarini o'zgartirish imkonini beruvchi kompyuter dasturi. Virtual laboratoriya ishlarini 
bajarishda talaba real ob'ektlarning tashqi ko'rinishi va funktsiyalarini takrorlaydigan moddalar va 
uskunalar komponentlari namunalari bilan ishlaydi. 
Bir tomondan, bu aniq ijobiy tomonlari virtual laboratoriya 
texnologiyalari bir qator hollarda olingan ma'lumotlarning sifatini yo'qotmasdan kimyoviy 
jarayonlarning haqiqiy o'tkazilishidan uzoqlashishga imkon beradi. Virtual laboratoriya ishlariga 
navbatda, sirtqi va masofaviy ta'limda, shuningdek, talabalar o'tkazib 
yuborilgan darslarni bajarishda, murakkab uskunalar va qimmat yoki kirish qiyin bo'lgan 
reagentlarning yo'qligida paydo bo'ladi. Bundan tashqari, ba'zi ishlar uchun kompyuterlashtirilga
laboratoriya ustaxonasining imkoniyatlari an'anaviylarga qaraganda kengroqdir. Shunday qilib, 
talabalar foydalanish taqiqlangan moddalar bilan reaktsiyalarni o'rganish imkoniyatiga ega ta'lim 
jarayoni, vaqt chegarasi yo'q, talaba sinfdan tashqarida ishni bajarishi (yoki unga tayyorgarlik 
ko'rishi), uni ko'p marta takrorlashi mumkin. Virtual laboratoriyalarda o'quv amaliyotining 
afzalliklari va aniq ehtiyojiga qaramay, ularning soni va interfaol va masofaviy o'qitishda 
kimyoviy fanlarda, masalan, fizik kimyoda, xorijiy va mahalliy amaliyotda foydalanish tajribasi