Maktab yoshidagi bolalar uchun kiyim loyihalashning

Matoni tanlash va asoslash

---

69
Taklif modellarni yaratayotgan vaqtning o'zida dizayner-modeler uni qaysi
matodan tikishni ko'z oldiga keltirib tasavvur qilib ko'radi. Kolleksiya uchun
to’g’ri tanlangan mato uning ahamiyatini oshiradi, dizaynerning g’oyasini bevoti
ko’rsatishga xizmat qiladi.
To’plam uchun satin atlas matosi tanlandi. Dastlab bu mato Xitoyda ishlab
chiqarilgan bo’lib, xitoyliklar bu matoni boshqa mamlakatlarga sotishmagan,
matoning to’qilishi ham uzoq vaqt sir tutilgan. Keyinchalik, bu mato arablar orqali
Yevropa mamlakatlariga keltirilgan. ”Atlas” so’zi arab tilidan olingan bo’lib, tekis
degan ma’noni anglatadi. Mato silliq ko’rinishga ega bo’lgan paxta tolali
iplarning satin o’rilishidan yuzaga keladi. O’rilish sxemasi quyidagi ko’rinishda
amalga oshiriladi: 5/2; 7/3; 8/3.
Satin atlas bo’yalishiga ko’ra quyidagi ko’rinishlarda bo’lishi mumkin:
sidirg’a, mentenon, trianon, pompadur.
Bu mato ko’rinishi juda chiroyli bo’lib, yuza qismida yaltiroqlik xususiyati
bor. Bu material ”qimmat ko’rinish”ga ega. Shu sababli ham uni ko’pchilik ipak
mato deb o’ylaydi. Bu matodan kostyum, ko’ylak, shim, yubka, jaket tikish
mumkin. Mato qomatga yopishib, shaklni chiroyli ko’rsatib turadi. Satin atlas
tabiiy tolali mato bo’lganligi sabali, inson sog'ligiga hech qanday yomon ta'siri va
zarari yo'q.
Matoning mexanik xossalari. Mato pishiq, ishqalanishga chidamli, oson
dazmollanadi.
Matoning fizik xossalari. Matoning gigroskopikligi yaxshi, havo
o’tkazuvchanligi, bug’ o’tkazuvchanligi yuqori. Silliq ko’rinishga ega bo’lganligi
tufayli changlanmaydi.
Matoning gigiyenik xossalari. Satin atlasning gigiyenik xossalari yuqori,
salomatligi uchun xavfsiz va zararsiz. Shunga ko’ra gazlama o’zida
gigroskopiklik, havo o’tkazuvchanlik va xalqaro standartlar (ISO, ASTM),
respublikamizdagi mavjud standart metodikalariga mos keladi.
3.3-jadval

---

70