Makroiqtisodiyotga kirish Reja

Tashqi iqtisodiy sektorning doiraviy aylanish modelidagi o`rni

CHet el sektori ham iqtisodiy tizim bilan uch usul bilan bog’langan:

a) tovar va xizmatlar importi;

b) tovar va xizmatlar eksporti;

v) har xil xalqaro moliyaviy operatsiyalar (qarz olish va qarz berish, real va moliyaviy aktivlarni oldi – sotdisi).

Bu tenglik shuni ko`rsatadiki «in`ektsiya» ning butun summasi «utechka» ning umumiy summasiga teng. Aylanma oqimlar modelining asosiy xulosasi quyidagicha: real pullik oqimlar, uy xo`jaliklarining, firmalarning, davlatning va qolgan dunyo ishlab chiqarishning ichki tizimga bog’liq bo`lgan hissasining umumiy hajmining xarajatlarini umumiy hajmiga tengligi asosida amalga oshiriladi. Agar yalpi talabni xarakterlaydigan umumiy xarajatlar kamaysa, unda bandlik va ishlab chiqarishning umumiy hajmi tushadi, bu esa umumiy daromadni ham kamaytiradi, o`z navbatida yalpi talabni kamaytiradi. SHuning uchun makroiqtisodiy siyosatning bosh masalasi yalpi talabning muvozanatini saqlashdir.

Bu masalani hal qilishda makroiqtisodiyot fanining turli xil yo`nalish vakillarining fikrlari har xil. Keyns yo`nalishi vakillari umumiy xarajatlarni davlatning xarajatlari, soliqlari va pul taklifini muvozanatga solish orqali muvozanatni tiklashni to`g’ri deb hisoblaydilar. Monitaristlar esa faqat pul massasini o`zgartirish - bu iqtisodiy muvozanatga keltirishning eng qulay vositasi deb hisoblaydilar.

Neoklassik yo`nalish vakillari makroiqtisodiy boshqarishni asta – sekinlik bilan, maosh va narxlarning tendentsiyasini o`zgartirish bilan olib borishini taklif qilishadi. Neoklassik modelda narxlar va maoshlar bozor kon’yukturasiga qarab o`zgaradi. Neoklassiklar iloji boricha «in`ektsiya» va «utechka» larni minumimga keltirish tarafdorlaridirlar.

Takrorlash uchun savollar:

1.Makroiqtisodiyot fanining shakllanishi tarixi, predmeti va ob`ekti.

2.Makroiqtisodiyot fanining tadqiqot usullari.

3.Makroiqtisodiyotning iqtisodiyot sohasidagi boshqa fanlar bilan aloqadorligi.

4. Makroiqtisodiyotning asosiy muammolari nimalardan iborat?

5.Resurslar, tovarlar va xizmatlar hamda daromadlarning doiraviy aylanishining mohiyati nimadan iborat?

6. Moliya bozorining doiraviy aylanish modelidagi o`rnini izoxlang

7.Davlatning doiraviy aylanish modelidagi o`rni

8.Tashqi iqtisodiy sektorning doiraviy aylanish modelidagi o`rni

1^Тарасевич Л.С., Гребников П.И., Лусский А.И. Макроэкономика:Учебник.- 6-е изд. , испр. и доп. –М.: Высшее образование», 2006, 14-с.