Makroiqtisodiy tahlil va prognozlash


§10.2.5. Balans modelini prognozlashda qo‘llanish



Download 5,35 Mb.
bet100/134
Sana31.08.2021
Hajmi5,35 Mb.
#161035
1   ...   96   97   98   99   100   101   102   103   ...   134
Bog'liq
Макроиқтисодий таҳлил ва прог ш Дарслик

§10.2.5. Balans modelini prognozlashda qo‘llanish

Tarmoqlar orasidagi texnologik bog‘lanishlar bevosita (to‘g‘ri) moddiy xarajatlar koeffitsientlari (aij) bilan o‘lchanadi.



(10.2.15)

Bu koeffitsient j-tarmoqning 1 dona birlik mahsulotini ishlab chiqarish uchun ishlab chiqarish vositasi sifatida i-tarmoqning qancha birlik mahsuloti sarflanishini ko‘rsatadi. Bevosita moddiy xarajatlar koeffitsientlari kvadrat matritsa hosil qiladi:



(6) tenglikdan quyidagini hosil qilamiz:



. (10.2.16)

Bu ifodani (2) tenglikda o‘rniga qo‘ysak:



(10.2.17)

Bu ifoda qiymat va natural balanslardagi asosiy matematik bog‘lanish hisoblanadi. Bu tenglamalar tizimida aij koeffitsientlar aniqlangan yoki ma’lum deb hisoblasak, X1 va Y1 noma’lumlar qatnashuvchi ya’ni 2n ta noma’lumli n ta tenglamadan iborat tizim hosil bo‘ladi. Agar noma’lumlarning n tasini qandaydir usullar bilan aniqlangan yoki tanlab olingan deb faraz qilsak, qolgan n ta noma’lumni bir qiymatli holda aniqlash mumkin bo‘ladi.

Bunday hisoblashlar bashoratlashni 3 xil variantda bajarish mumkin:


  1. modeldagi barcha tarmoqlarning yalpi mahsulotlari hajmi berilgan bo‘lib (Xi), pirovard mahsulotlarni (Y1) hisoblab topiladi.

  2. barcha tarmoqlar bo‘yicha so‘nggi mahsulotlar (Yi) darajasi berilgan bo‘lib, yalpi mahsulotlar hajmini aniqlash talab qilinadi.

  3. ayrim tarmoqlar bo‘yicha yalpi mahsulotlar boshqalari uchun so‘nggi mahsulotlar darajalari berilgan bo‘lib, qolgan noma’lumlarni tizimni echish bilan aniqlash mumkin.

Amaliyotda 3-holdagi masala ko‘proq o‘rinli bo‘ladi.

  1. tenglamalar tizimini vektor va matritsa tushunchalaridan foydalanib quyidagicha yozib olamiz:

X = aX+Y, (10.2.18)

bu erda:


X - yalpi mahsulotlar vektori

Y - pirovard mahsulotlar vektori

a - bevosita xarajatlar koeffitsientlari matritsasi.

(7 ) dan X-aX=Y. Bu erda X=EX deb olamiz. E - birlik matritsa. U holda (E-a)X=Y yoki X=(E-a)-1Y (10.2.19)

(E-a)-1 = B deb olsak

X=BY yoki

ko‘rinishda yozish mumkin.

U holda har bir i-tarmoq uchun quyidagi o‘rinli:

(10.2.20)

Bu erda bij koeffitsientlar to‘liq moddiy xarajatlar koeffitsientlari deyiladi. bij tarkibiga aij bilan birgalikda bilvosita xarajatlar ham qo‘shiladi. Tegishli aij va bij lar uchun quyidagi munosabatlar o‘rinlidir.

1) aij  0, bij  0

2) aijbij




Download 5,35 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   96   97   98   99   100   101   102   103   ...   134




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish