Mаkrоiqtisоdiy mоdеllаr. Аsоsiy mаkrоiqtisоdiy mоdеllаrning qiyosiy tаhlili

Mаkrоiqtisоdiy mоdеllаr. Аsоsiy mаkrоiqtisоdiy mоdеllаrning qiyosiy tаhlili
Makroiqtisodchilar tomonidan o'rgani1adigan butun iqtisodiyotda yuz beradigan voqeliklar va jarayonlar oxir-oqibatda ko'p1ab uy xo'jaliklari hamda ko'plab firmalar o'zaro hatti-harakatlari natijasida yig'ilganligi sababli, mikro va makroiqtisodiyot bir-biri bilan chambarchas bog'1iq. Butun iqtisodiyotni o’rganishda biz alohida iqtisodiy agentlarning qarorlarini e'tiborga olishimiz lozim. Masalan, yalpi iste'mol omillarini aniqlash uchun oilaning bugun qancha sarflashi, kelajak uchun qancha olib qo’yishi haqidagi qarorini tahlil qilishi kerak. Investitsiyalarning umumiy hajmini belgilovchi omillarni aniqlash uchun fırmalarning yangi korxonalarni qurish haqidagi qarori to’g’risida ma'lumotga ega bo'lish zarur. Makroiqtisodiy ko'rsatkich1ar alohida shaxslar yoki korxonalar
qarorlari natijasida yig'iladigan o'zgaruvchilarning oddiy yig'indisi bo’lganligi uchun, makroiqtisodiyotning asoslari mikrodarajada qo'yiladi.
Makroiqtisodiy modellar asosida xar doim mikroiqtisodiy darajada qabul qilinadigan qarorlar tursa, firmalar va uy xo'jaliklari nuqtai nazaridan maqbul bo'lgan ko’plab modellarda ularninghatti-harakatlarini aniqlovchi qarorlar yaqqol ko'rinishda bo’lmaydi, balki ko’zda tutiladi.Bizning non bozori modelimiz bunga misol bo'1ib xizmat qiladi. Nonga bo’lgan talab asosida uy xo’jaliklarining sotib oladigan nonlari miqdori haqidagi qarorlar yotsa, non taklifi nonvoyxonalarning non ishlab chiqarish hajmlari to’g’risidagi qarorlari bilan aniqlanadi. Uy xo'ja1iklari qarorni naflilikni maksimallashtirishdan kelib chiqqan holda, nonvoyxonalar esa foydani maksimallashtirishdan kelib chiqqan holda qabul qilishlari ko’zda tutiladi. Shu bilan birga, bu mikroiqtisodiy qarorlar modelda o'zidan o'zi qatnashmaydi: ular uning “foni”ni tashkil etadi. Xuddi shunday firmalar va uy xo'jaliklari tomonidan qabul qilinadigan ular nuqtai nazaridan maqbul hisoblangan qarorlar faqat yopinchiqli ko’rinishda va butun makroiqtisodiyotda qatnashadi.
Iqtisodchilar modellar nomini olgan soddalashtirilgan nazariyalarni qo'llab iqtisodiyot haqidagi qarashlarni tuzishga urinadilar.