Маккажухори зараркунан. Microsoft Office Word doc

 

3.4. Makkajo’xori zararkunandalariga qarshi kurash choralari 

                            3.4.1. Agrotexnik tadbirlar 

 

Makkajo’xori  zararkunandalariga  qarshi  tashkiliy  xo’jalik  va  agrotexnik  

tadbirlarni  o’tkazish.  Bunda  kuzgi  shudgor,  yaxob  suvini  berish,  begona  o’tlarga 

qarshi  kurashish,  makkajo’xori

 

qator  oralariga  ishlov  berish,  uvat  yoqalarini 

tozalash  va  boshqalar  nazarda  tutiladi.  Xorazmda  K.  Durdiyev  (1987)  o’tkazgan 

tadqiqotlar  shuni  ko’rsatdiki,  qishda  sho’r  yuvish  hamda  yaxob  suvini  berish 

paytida  3  –  4  kun  ichida  suv  ostida  turgan  yerda  kuzgi  tunlam  83%,  undov 

tunlamining qurtlari esa 27% gacha nobud bo’lgan. 

Agrotexnik  tadbirlariga  o’simliklarni  o’sishi  va  rivojlanishi  bir  me’yorda 

o’sishda  taminlaydigan  darajadagi  barcha  sharoitlarni  yaratish,  zararli  hasharotlar 

va  kasalliklarga    o’simliklarni  chidamliligini  oshirish  bularga:  tuproqqa  ishlov 

berish,  yerni  ekishga  tayyorlash,  urug’likni  ekish  muddatini  belgilash  va  ekishni 

sifatli  o’tkazish,    o’g’itlash,    sug’orish  va    qator  oralariga  ishlov  berishni  sifatli  

o’tkazish,  shu  bilan  birga  g’o’za  va  boshqa  ekinlarning  kasallik  va 

zararkunandalarga chidamli navlarini yetishtirib ekish muhim ahamiyatga egadir. 

PDF created with pdfFactory Pro trial version 

www.pdffactory.com

---

53 

 

Ekinlarni  ayniqsa  makkajo’xorini  parvarishlashda  azotli  o’g’itlar  miqdorini 

ko’paytirmagan  holda  fosforli  va  kaliyli  o’g’itlar  bilan  o’simlikni  to’g’ri 

oziqlantirilsa turli kasalliklarni keskin  kamaytiradi. Tuproq orqali, o’simliklarning 

bargi  orqali  va  boshqa  mikroelementlar  bilan  oziqlantirilsa  o’simliklarni  turli 

xildagi bakterioz, virus, fuzarioz kasalliklarini kamaytirishi mumkin. 

Faol  ravishda  g’o’za  –  beda,  makkajo’xori  yoki  oqjo’xori  hamda  oraliq  va 

siderat  ekinlar  ekilgan  dalalar  birgalikda  yuksak  darajada  umumagronomiya 

samarasini berishdan tashqari, makkajo’xorining zararkunandalarini kamaytirishga 

imkon beradi. 

Zararkunandalarni  yo’qotishda  sug’orish  muddatlarini  yuqori  ahamiyatga 

ega.  Tuproqda  namlikning  oshishi  bo’g’imoyoqlilarning  ba’zi  turlarida,  jumladan 

tunlam  qurtlari,  g’umbaklanayotgan  muddatlarda  sug’orilsa,  ular  ko’plab  qiriladi. 

Ildizqirqar  tunlamlarning  qurtlari  shikastlanayotgan  paytda  sug’orilganda  esa, 

o’zlari  uchun  ayni  noqulay  paytda  yorug’likka  chiqishga  majbur  bo’ladi,  natijada 

ularni entomofaglar va boshqa tabiiy kushandalari shikastlayda va kamaytiradi.