Maket Akusherlik 2013. pmd

Nazorat uchun savollar

1. Chilla davrida tuqqan ayol organizmidagi endokrin, marka-

ziy asab tizimi, yurak qon tomir tizimi va jinsiy a’zolardagi) fi-

ziologik o‘zgarishlar.

2. Sut bezlarining funksiyasi, mastitni oldini olish.

3. Tuqqan ayollarni parvarishlash.

4. Chilla davridagi septik kasalliklarni oldini olish.

---

187

XIV BOB. CHAQALOQLIK DAVRI FIZIOLOGIYASI

Chaqaloqlar gavda tuzilishi va funksional xususiyatlari bilan

kattaroq bolalardan va katta yoshli kishilardan anchagina farq qiladi.

Chaqaloqlarda ko‘p a’zo va tizimlar, jumladan markaziy asab

tizimining taraqqiyoti tugamagan bo‘ladi. Chaqaloqlar organizmi-

ning to‘qimalari sersuv, funksional jihatdan to‘la yetilmagan, oson

jarohatlanadigan, noqulay ta’sirlarga chidamsiz bo‘ladi. Ayniqsa

chala tug‘ilgan chaqaloqlarda termoregulatsiya takomillashgan emas.

Chaqaloqlar shuning uchun salga sovqotadi va qizib ketadi.

Chaqaloqlar infeksiyaning ko‘p turlariga chidash bermaydi;

ular, ayniqsa, septik infeksiyaga moyil, bu infeksiya kindik qoldig‘i,

teri, burun-halqum, me’da-ichak yo‘llari orqali organizmga kiradi.

Chaqaloqlar organizmi infeksiyaga qarshilik ko‘rsatish im-

koniyati kam, shunga ko‘ra mikroblar qon va limfa tizimiga osongina

kirib oladi va butun organizmga tarqaladi.

Chaqaloqlik davri ona qornidan tashqaridagi yangi muhit

sharoitiga moslanish davridir. Tashqi muhit sharoiti qulay, yaxshi

bo‘lsa, chaqaloq organizmi bu sharoitga oson moslashadi. Noqu-

lay sharoitda moslanish jarayoni buziladi va chaqaloq turli kasal-

liklarga osongina chalinadi.

Chaqaloqlarni emizish va parvarish qilishda ularning infeksi-

yaga, sovish va qizib ketishga, ovqatlanish sharoitining buzilishiga

sezuvchan ekanligini esda tutmoq kerak.