Макаров пистолети ўҚув-услубий қЎлланма

ПИСТОЛЕТНИНГ ВАЗИФАСИ, ТАКТИК ТЕХНИК ХУСУСИЯТЛАРИ ВА УМУМИЙ ТУЗИЛИШИ

САҚЛАШ ВА ХИЗМАТ КЎРСАТИШ

ВАЗИФАСИ ВА ЖАНГОВАР ХУСУСИЯТЛАРИ

9 миллиметрли Макаров пистолети (ПМ) шахсий қурол ҳисобланиб, ҳужум ва мудофаа мобайнида, душманни қисқа масофаларда йўқ қилиш учун мўлжалланган (1- расм).

1- расм. 9 миллиметрли Макаров пистолетининг умумий кўриниши.

Пистолетдан 50 метр масофагача ўт очиш самарали ҳисобланади. Ўқнинг зарар етказиш кучи – 350 метргача сақланиб қолади. Пистолетдан якка тарзда ўт очилади. Пистолетнинг жанговар ўт очиш тезлиги бир дақиқада – 30 дона ўқ. Пистолетнинг тўлдирилган магазин билан биргаликдаги оғирлиги – 810 грамм. Пистолетдан ўт очиш учун 9 миллиметрли патронлар қўлланилади. Ўқнинг дастлабки учиш тезлиги 315 м/с. Ўт очиш мобайнида патрондаги патронлар сиғими 8 дона патронга тенг бўлган магазиндан узатилади.

ПИСТОЛЕТНИ УМУМИЙ ТУЗИЛИШИ ВА ҚИСМЛАРИНИНГ ИШЛАШИ
Пистолет тузилиш ва қўллаш жиҳатидан содда, ўлчамлари кичик, олиб юриш қулай ва қўллашга доимо шай қурол саналади. Пистолет ўзини ўзи ўқлайдиган қуроллар турига мансубдир. Негаки, ўқ узиш жараёнида унинг қайта ўқланиши автоматик равишда амалга ошади.
Пистолет автоматикасининг иши эркин затворнинг орқага тисарилиш энергиясидан фойдаланиш тамойилига асосланади. Унинг затвори стволга бириктирилмаган. Ствол каналининг ишончли ёпилишига затворнинг етарлича оғир вазни ва қайтариш пружинасининг кучи эвазига эришилади.
Пистолет ўзини ўзи жанговар ҳолатга келтирадиган тепкили зарб бериш ўт очиш механизми мавжудлиги боис, тепкини олдиндан жанговар ҳолатга дастаки келтирмаган тарзда, ўт очиш илгагини босиш орқали тез ўт очиш мумкин.
Пистолет билан муомала қилиш хавфсизлиги ишончли сақлагичлар ёрдамида таъминланади. Ушбу қурол затворнинг чап тамонида жойлашган сақлагичга эга. Бундан ташқари, жанговар ҳолатдан халос этилиб, қўйиб юборилган тепки жанговар пружина таъсири остида сақланадиган ҳолатни эгаллайди.
Тепки затворга нисбатан жанговар пружинадаги энли перонинг эгилган учи таъсири остида муайян бурчак ҳосил қилган тарзда бурилган бўлади. Шепталонинг учки қисми эса тепкини сақловчи ҳолат ўйиғига жойлашади.
Ўт очиш илгаги қўйиб юборилганидан сўнг, ўт очиш тортқиси жанговар пружинанинг энсиз пероси таъсири остида ортки ҳолатга, охиригача сурилади. Жанговар ҳолатга келтириш ричаги билан шептало пастга тушади, шептало эса ўз пружинасининг таъсири остида тепкига сиқилади, натижада тепки сақланадиган ҳолатни автоматик равишда эгаллайди.

Пистолет қуйидаги асосий қисм ва механизмлардан ташкил топган (2 расм):

• 
  ствол рамкси ва туширувчи чангак билан;
  
• 
  затвор зарбдор билан биргаликда, чиқарувчи ва сақлагич;
  
• 
  қайтарувчи пружина;
  
• 
  зарбдор тепки механизми;
  
• 
  винт дастак билан;
  
• 
  затвор тутқичи;
  
• 
  ўқдон.