Majmua tarkibi

Eslab qoling!

O‘zbek tilida gapning odatdagi tartibida avval ega, gap oxirida kesim, ular bilan bog‘langan ikkinchi darajali bo‘laklar ularning orasida keladi.

Bu turfa olam

Alisher Navoiy o‘z davrida tilshunoslik fanining rivojlanishida juda katta xizmat qildi.

Navoiyning fikricha, til inson ruhiy faoliyatining natijasidir. Har bir jonivor ovoz chiqara oladi, lekin inson nutqining asosiy maqsadi - biror ma’noni ifodalashdan iborat. Inson aqlu zakovatigina so‘z orqali muloqot qilishga qodirdir.

Navoiy xorijiy tilni bilish inson uchun juda foydali ekanligini tashviqot qilgan, o‘zi fors va arab tillarini mukammal bilgan. Xalqparvar bobomiz turkiy tilning jamiyatdagi mavqeini tiklash, mamlakatda tillar teng huquqligini amalga oshirish uchun g‘amxo‘rlik qildi.

Eslatma. Ma’lumki, o‘zbek va tojik xalqlari asrlar davomida bir hududda yashab, bir xil tarixiy sharoitda turmush kechirganlar. Buning natijasida tojik va o‘zbek tillari bir-birini boyitgan: o‘zbek tili lug‘atiga barg, korxona, chamadon kabi ko‘pgina tojikcha so‘zlar o‘tgan; qaymoq, qayroq, qanor, yurt kabi ko‘pgina o‘zbekcha so‘zlar tojik tili lug‘atiga qo‘shilgan. Shunday bo‘lishiga qaramay, o‘zbek va tojik tillarining fonetikasi va grammatik qurilishi bir-biriga o‘xshamaydi. Buning sababi bu ikki tilning ikki xil til oilasiga mansubligidir; o‘zbek tili oltoy tillar oilasining turkiy turkumiga, tojik tili esa hind-yevropa tillari oilasining eron turkumiga kiradi.