Majburiy tebranishlar. Texnikada rezonans Majburiy tebranish

Inson hayotida issiqlik dvigatellarining axamiyati. Dvigatellar va ekalogiya
Issiqlik dvigateli - issiklik energiyasi mexanik energiyaga aylantiriladigan qurilma. Birlamchi dvigatellar ichida I. d. eng katta gu-ruhni tashkil etadi. I. d. da kimyoviy yoki yadro yoqilgʻisi koʻrinishidagi tabiiy energetik resursdan foydalaniladi. I. d. ning porshenli (qarang Porshenli mashina), rotorli (qarang Vankel dvigateli) va reaktiv (qarang Reaktiv dvigatel) xillari bor. Ular ichki yonuv dvigatellariga va tashki yonuv dvigatellari (qarang Bugʻ mashinasi, Yadro kuch qurilmasi) ga ham boʻlinadi
20-asr 1-yarmida issiqlik dvigatelining yangi turi 3 — gaz turbinali dvigatel yaratildi. U aviatsiyada eng keng tarqalgan (aviatsiyada ular turboreaktiv dvigatellar deb ataladi). Gaz-turbinali dvigatellardan issiqlik elektr styalarida elektr generatorlarini harakatlantirishda gaz-turbovozlar, ogʻir kj avtomobillari va boshqa transport vositalarida, kemalar, katerlar va suv osti kemalarida tortuvchi dvigatellar sifatida foydalaniladi. Rus olimi K. E. Siolkovskiy dunyoda birinchi boʻlib raketa dvigatellarining asosiy elementlarini bayon qildi. Raketa dvigatellari reaktiv dvigatelning bir turi hisoblanadi. Havoreaktiv dvigatellari da yonish kamerasiga yonilgʻidan tashqari havo ham beriladi. Shu bois ulardan faqat atmosferaning zich qatlamlarida uchishdagina foydalanish mumkin. Raketa dvigatellari ga havo shart emas (yonilgʻining barcha aralashmalari bularning oʻzida mavjud), ular havosiz boʻshliq, yaʼni koinotda bemalol ishlay oladi. Ushbu dvigatellar asosan jangovar raketalarga hamda kosmik kemalarnmt raketa eltuvchilariga oʻrnatiladi. Yuliy Gagarin boshqargan birinchi „Vostok“ kosmik kemasi dvigatelining quvvati 14 million kVt (20 million o. k.) edi. Bugʻ turbinalari yirik elektr stansiyalarining asosiy dvigateli boʻlib qoldi. Masalan, Toshkent GRES ida har qaysisining quvvati 165,000 kVt dan boʻlgan bugʻ turbinalari, Sirdaryo GRESida esa 300,000 kVtli bugʻ turbinalari ishlab turibdi