|
Mirzoyeva Dilfuza Rajabovna
Navoiy viloyati Karmana tumaniga
qarashli 9 – umumiy o‘rta ta’lim
maktabining Boshlang‘ich sinf o‘qituvchisi
Annotatsiya:
maqolada didaktik vositalar, uslubiy tavsiya va qo‘llanmalar, taqdimot,
multimediya ilovalardan foydalanishning metodik jihatlari yoritilgan.
Kalit so‘zlar
: AKT, taqdimot, metodika, qo‘llanma.
Komil insonni voyaga yetkazishda boshlang‘ich ta’lim shubhasiz mustahkam poydevor rolini
o‘taydi. Birinchi Prezidentimiz Islom Karimovning Farzandlarimiz bizdan ko‘ra kuchli, bilimli,
dono va albatta, baxtli bo‘lishlari shart! degan so‘zlariga asosan mustaqillik yillarida ta’limni
tubdan isloh qilish borasida benihoya ko‘lamli ishlar amalga oshirildi. 2014-yil 19-fevral kuni
tasdiqlangan O‘zbekiston Respublikasi birinchi Prezidentining PQ-2133 sonli ―Sog‘lom bola
yili davlat dasturito‘g‘risidagi qarorida boshlang‘ich sinflarda o‘qitish sifatini yaxshilash chora-
tadbirlarini amalga oshirish bo‘yicha ko‘pgina vazifalar belgilab berilgan. Boshlang‘ich ta’lim
bo‘yicha Yangi tahrirdagi Davlat ta’lim standarti ham mustaqillik davridagi tajribalar natijasi
sifatida maydonga keldi. U boshlang‘ich ta’lim darsliklari va metodik qo‘llanmalarining yangi
avlodini yaratishda dasturulamal vazifasini o‘tamoqda.
Boshlang‘ich ta’lim standartida o‘quvchilarning o‘qish malakalarining sifatlarni va ijodiy
fikrlay olishlari, o‘z-o‘zini nazorat qila bilishlari, nutq madaniyatini o‘zlashtirishlari, husnixat
bilan savodli yozish ko‘nikmalarini egallashlari alohida qayd etilgan. Boshlang‘ich sinfda O‘qish
fani o‘quvchilarning tafakkur qilish faoliyatlarini kengaytirish, erkin fikrlay olish, o‘zgalar fikrini
anglash, o‘z fikrlarini og‘zaki va yozma ravishda ravon bayon qila olish, jamiyat a’zolari bilan
erkin muloqotda bo‘la olish ko‘nikma va malakalarga xizmat qiladi.
Mazkur qarorning ijrosi sifatida 1-3-sinf o‘qish fani bo‘yicha multimedia elektron ilovalar,
metodik qo‘llanma yaratildi. Bu qo‘llanmada ilg‘or pedagogik va axborot kommunikasion
texnologiyalardan foydalanib o‘qitiladigan dars ishlanmalari, multimedia elektron ilovalar, dars
jarayonida qo‘llaniladigan metod va usullar, didaktik o‘yin texnologiyalar, mantiqiy mashqlar va
darslikdagi mualliflar haqida ma’lumotlar o‘rin olgan. Ular o‘quvchilarni o‘ylashga, izlanishga,
xulosalar chiqarishga undaydi.
Metodik qo‘llanmalarda o‘quvchilarni to‘g‘ri, tez, ifodali tushunib o‘qish, o‘quvchilarning
og‘zaki nutqini o‘stirish, lug‘atini yangi so‘zlar bilan boyitish, so‘zlardan nutqida to‘g‘ri va o‘rinli
foydalanishga o‘rgatish maqsad qilib olingan.
Har bir o‘qituvchi 1-3-sinf o‘qish fanidan yaratilgan ilovali metodik qo‘llanmalardan ta’lim
sifatini oshirishda o‘rinli va maqsadli foydalanishi zarur. Ayniqsa, o‘qish darslarida turli janrdagi
asarlarning matni ustida ishlashga va ularning xususiyatlari haqidagi mavjud bilimlarini yanada
boyitishga alohida e’tibor qaratish lozim. Shuning uchun mazkur metodik qo‘llanmalar mazmuni,
unda berilgan didaktik materiallar, savol-topshiriqlarga ilmiy va tanqidiy ѐndashuv asosida
amaliyotga tatbiq etish talab etiladi.
Bolalar adabiyoti o‘quvchilarni ѐshlarni imon-e’tiqodli kishilar sifatida va Vatanga muhabbat
ruhida tarbiyalashda mamlakatimizning qudratli qurolidir. Bugungi davrda bu fanga intilish,
qiziqish, o‘rganish, o‘zlashtirish yanada oshdi. Shunday ekan, kichkintoylarga atab yoziladigan har
qanday badiiy asar ularning yosh xususiyatlariga, saviyalariga mos bo‘lishi, ular qalbida chuqur
o‘y-fikrlar uyg‘otishi, yorqin obrazlar va yuksak g‘oyalarga boy bo‘lishi, ularni ulkan va porloq
ishlarga ilhomlantirishi zarur. Eng muhimi, mavzular tushunarli, sodda va qiziqarli tilda yoritilishi
lozim. Faqat chinakam badiiy asarlargina bolalarga kuchli ta’sir ko‘rsatib, ana shu talablarga javob
bera oladi. Shu sababli bunday kitoblar pedagogic va psixologik nuqtai nazardan ham alohida
ahamiyat kasb etadi. Bolalar adabiyoti bu vazifani bajarishda avvalo, badiiy tilga suyanadi. Adabiy
asarning tili uning g‘oyaviy mazmunini aniq va ifodali ochib berish vositasidir. Yaxshi, aniq, ravon,
obrazli, boy til bilan yozilgan asar yozuvchining maqsad va fikrlarini kitobxonlarga tez va oson
yetkazadi. Buyuk mutafakkir Alisher Navoiy “Mahbub-ul qulub” asarida tilni “ko‘ngil xazinasining
qulfi ”, deb ta’riflaydi, kishilarni qisqa va mazmunli, chuqur mantiq bilan so‘zlashga chaqiradi.
194
Do'stlaringiz bilan baham: |
