Махсус таълим вазирлиги

УМУМИЙ ҚОИДАЛАР
Мазкур Низом хўжалик юритувчи субъектлар - юридик шахсларнинг, шу-
нингдек, юридик шахс бўлмаган ҳолда тадбиркорлик фаолияти билан шуғул-
ланувчи жисмоний шахсларнинг маҳсулот (ишлар, хизматлар)ни ишлаб чиқа-
риш ва сотиш харажатларини аниқлашнинг ягона методологик асосларини бел-
гилайди. 
Низом бухгалтерия ҳисоби ва солиқ солиш мақсадларида харажатларни 
ҳисоблаб чиқишда пайдо бўладиган тафовутлар ҳисобга олинган ҳолда ишлаб 
чиқилган. Хўжалик юритувчи субъектларнинг рақобатбардошлилигини аниқ-
лаш мақсадида улар фаолиятининг харажатларини ҳисоблаб чиқиш ва молия-
вий натижаларини аниқлаш бухгалтерия ҳисобининг асосий мақсади ҳисобла-
нади. Солиқ солинадиган даромад (фойда) хўжалик юритувчи субъектлар 
харажатларининг айрим моддаларини солиқ ҳақидаги қонунларга мувофиқ 
солиқ солинадиган базага киритиш йўли билан аниқланади. 
Низомда харажатларни гуруҳлаш ва молиявий натижаларни шакллан-
тиришнинг асосий қоидалари мавжуддир. 
1-иловада ҳисобот давридаги соф фойдани ҳисоблаб чиқишда корхона 
даромадларидан чиқариб ташланадиган, бироқ солиқ ҳақидаги қонунларга му-
вофиқ даромад (фойда)дан олинадиган солиқни ҳисоблаб чиқишда хўжалик 
юритувчи субъектнинг солиқ солинадиган базасига киритиладиган харажатлар 
моддалари келтирилган. 
2-иловада улар пайдо бўлган пайтда солиқ солинадиган базадан чиқариб 
ташланмайдиган, бироқ кейинги ѐки анча кейинги даврларда (вақтдаги тафо-
вут) чиқариб ташланадиган харажатлар рўйхати берилади. 
 
Мазкур Низом асосида айрим тармоқлар харажатлари таркиби ва уларни 
ҳисобга олиш хусусиятлари Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлиги, Дав-
лат солиқ қўмитаси билан келишилган ҳолда тегишли вазирликлар ва идоралар, 
хўжалик бирлашмалари (корпорациялар, концернлар, уюшмалар, компаниялари 

---

364 
ва бошқалар) томонидан аниқланади. (ЎзР ВМ 15.10.2003 й. 444-сон Қарори 
таҳриридаги хат боши)