Махсус таълим вазирлиги

Касаллик туфайли вақтинчалик меҳнат қобилиятини 
йўқотган ходимларга нафақа ҳисоблаш 
Маълумки, бугунги кунгача вақтинчалик иш фаолиятини йўқот-
ганлиги тўғрисидаги варақа (касаллик варағи) ходимларни қайсидир 
маънода ижтимоий ҳимоячисига айланиб келди. Чунки ҳисоблаб 
тўланадиган ҳақнинг қоплаш манбаи бўлиб таннарх ѐки давр хара-
жатлари эмас балки ижтимоий суғурта органларининг маблағлари ҳи-
собланар эди. Бунда тўланадиган кунлик меҳнатга лаѐқатсизлик ҳа-
қини ҳисоблаб топиш учун асос сифатида бухгалтерия бошланғич 
ҳужжатлари: 
табел
ва тиббиѐт муассасаларининг берган вақтинчалик 
иш қобилиятини йўқотганлиги тўғрисидаги 
варақаси
олинган. 
Бунда нафақа миқдори меҳнат дафтарчаси ѐки унинг ўрнига 
берилган ҳужжатга биноан иш қобилиятини йўқотган кунига ҳисоб-
лаб топилган умумий иш стажига асосан аниқланади (жадвал). 
Шунингдек, ходимларнинг умумий иш стажидан қатъий назар 
қуйидаги ҳолатларда 100 фоиз нафақа тўланади: 

---

215 
- қарамоғида 16 ѐшга етмаган уч ва ундан кўп фарзандлари 
бўлса; 
- ишлаѐтган Иккинчи Жаҳон уруши қатнашчиларига; 
- байналминал ҳарбийларга; 
-Чернобиль АЭС аварияси оқибатларини бартараф қилишда қат-
нашганларга; 
- меҳнат ҳарбийларига; 
- хомиладорлик ва туғиш бўйича. 
Демак, ушбу нафақаларни ҳисоблаш ва тўлаш тартиби ижти-
моий суғурта органларининг маблағлари ҳисобидан амалга оширил-
ганлиги учун ҳам хўжалик субъектларининг харажатлари таркибида 
ифодаланмаган. Нафақаларни ҳисоблаб, тўлаган вақтида счѐтларда 
қуйидагича акс эттирилиб борилган: 
-Меҳнатга лаѐқатсизлик варақаси бўйича нафақа ҳисоблан-
ганда: 
Дебет – Вақтинчалик иш қобилиятини йўқотгани учун ҳисоб-
ланган нафақа счѐти (6520 счѐт). 
Кредит – Меҳнатга ҳақ тўлаш бўйича ходимлар билан ҳисоб-
китоблар ҳисоби счѐти (6710 счѐт)