Махсус таълим вазирлиги мирзо улуғбек номидаги ўзбекистон

 
Жиззах қўзғолони
– 1916 йил ѐзида ―Мардикорликка 
олиш‖ ҳақидаги фармонга қарши бутун Туркистон ўлкасида 
кўтарилган. Қўзғолоннинг энг кучли маркази Жиззахда бўлган. 
1916 йил 13 июлда бошланган бу қўзғолон 18 июлга келиб янада 
кенгайиб кетди. Подполковник Афанасьевнинг жазо отряди бу 
қўзғолонни бостира олмади. Туркистон генерал-губернатори 21 
июлда Жиззахга полковник Иванов бошчилигида катта жазо 
отряди юборди. Эски Жиззах аѐвсиз тўпга тутиб, ѐндириб 
юборилди. Аѐвсиз бостирилган бу қўзғолонда ўн минглаб 
маҳаллий аҳоли, қўзғолон йўлбошчилари Назирхўжа Эшов ва 
Абдураҳмон Жевачилар ҳалоқ бўлдилар. Маҳаллий аҳолидан 
1810 десятина ҳосилдор ерлар тортиб олиниб, уларнинг эгалари 
чўлга қувғин қилинди. 
 
Зобитлар - 
Ўрта Осиѐ ҳудудларини Россия томонидан 
истило этилишида қатнашган ҳарбийлар. Оддий зобитдан олий 
даражали зобитгача бўлган ҳарбийларнинг катта кўпчилиги 
ҳарбий хизматдан истеъфога чиққач, Туркистонга муҳим 
ўрнашиб қолиб, бу ерда катта-катта ер-мулкларига, завод ва 
фабрикаларга эгалик қилганлар ҳамда йирик саноатчиларга 
айланганлар. Уларнинг асосий мақсадлари ўлка бойликларини 
талаш, ўзлаштириш ва Россияга ташиб кетиш эди. 
Иккинчи жаҳон уруши -
Инсоният жуда кўплаб урушларни 
бошидан кечирган бўлиб, булар ичида энг даҳшатлиси, 50 млндан ортиқ 
кишининг ѐстиғини қуритган, ХХ аср фожиаси бўлмиш иккинчи жаҳон 
урушидир. Олти йил (1939 йил сентябр-1945 йил сентябр) давом этган бу 
уруш ер шарининг 80% аҳолиси жойлашган ҳудудни ўз ичига олган 61 та 
мамлакатни қамраб олди. 
Кенесари Қосимов – 
XIX асрнинг 30-40-йилларида 
қозоқларнинг русларга қарши кураши йўлбошчиси. Хива хонлиги 
ҳудудларида яшаган қозоқлар К.Қосимов бошчилигида русларга 

---

446 
кўплаб ҳужумлар уюштирганлар. 1840 йилги Перовский 
экспедицияси тор-мор этилгач қозоқларнинг мустақиллик учун 
курашаѐтган К.Қосимов ҳаракати янада кенг ѐйилди. Хива хони 
бу ҳарактни доимо қўллаб-қувватлаб турди. 1842 йилда 
К.Қосимов ўзаро низомлар натижасида ўлдирилгач унинг 20.000 
кишилик тарафдорларининг кўпчилиги Қўқон хонлиги, бир 
қисми эса Хива хонлиги ҳудудларига ўтиб кетдилар.