idora va sertifikatlashtirish tizimi qatnashchilarihi akkreditlashtirish
bo„yicha idora hisoblanadi.
0„zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasida tasdiqlangan, hamda
shu bilan birgalikda qonunlashtirilgan aktlarda ko„rib chiqilgan majburiy
sertifikatsiyalashtirishdan o„tish kerak boiadigan mahsu- lotlaming tartibi
asosan sertifikatsiyalashtirish bo„yicha qonunlarga binoan amalga
oshiriladi. Majburiy sertifikatsiyalashtirishni o„tkazish bo„yicha tashkihy
ishlar 0„zbekiston standartlashtirish agentligida keltirilgan. S ertifi
katsiyalashtirish ishlari majburiy akkreditlashtirishdan o„tgan
bir turdagi
mahsulotlarni sertifikatsiyalashtirish bo'yicha idora tomonidan amalga
oshiriladi.
Majburiy
sertifikatsiyalashtirishning
subyektiga
0„zbekiston
standartlashtirish agentligi, sertifikatsiyalashtirish bo„yicha idora, sinov
laboratoriyasi (markaz), nazorat idoralari, mahsulot tayyorlovchilar kiradi.
Sertifikatsiyalashtirish bo„yicha idora bir turdagi mahsulotni
sertifikatsiyalashtirish
tizimini
yaratish
huquqiga
ega
bo„lib,
sertifikatsiyalashtirish sxemasini tanlash va sertifikatsiyalashtirilayotgan
mahsulot uchun talabgorga muvofiqlik sertifikatini qoilash huquqini
beradi.
Qonun import va eksport qilinayotgan sertifikatsiyalashtirish
sharoitlarini aniqlaydi. Majburiy sertifikatsiyalashtirishdan o'tadigan
mahsulot belgilangan talablarga bogiiqligini tasdiqlagan holda, sertifikat va
muvofiqlik belgisi bilan ta‟minlanishi kerak. Agar muvofiqlik sertifikati
boimasa, unda Bojxona nazorat
idoralari tomonidan ushlanadi, hamda
Milliy
sertifikatsiyalashtirish
tizimining
qonun-qoidalari
bo„yicha
sertifikatsiyalashtirishdan o„tgandan keyingina qo„yib yuboriladi.
Jismoniy va yuridik shaxslarning o„z hoxish va istaklari bo„yicha,
o„zlari ishlab chiqarayotgan mahsulotlarining me‟yoriy hujjatlaming
talablariga
bogiiqligini
tasdiqlash
uchun
istalgan
mahsulotlarini
sertifikatsiyalashtirishdan oikazish mumkin va bu narsa qonunda
koisatilgan.
Qonun nazorat savollarini tartibga keltirib turadi. Davlat idoralari
mahsulot tayyorlovchining majburiy sertifikatsiyalashtinshning qoidalariga
rioya qilishini davlat inspektorlari tomonidan amalga oshiradi.
Sertifikatsiyalanayotgan mahsulotlar, sifat tizimini nazorat
qilish ishlari sertifikatsiyalashtirish idoralari tomonidan amalga oshiriladi.
Akkreditlashtirilgan sinov laboratoriyalari (markaz), sertifikatsiyalashtirish
bo„yicha idoralar va sertifikatsiyalashtirish doirasidagi nazorat idoralari
xuddi akkreditlashtirilgan idoralar kabi 0„zbekiston
standartlashtirish
agentligi tomonidan olib boriladi.
Ushbu qonunlarda sertifikatsiyalashtirishni o„tkazish bo„yicha
kelishmovchilik masalalari keltirilgan. Agar kelishmovchilik chiqqan holda
sertifikatsiyalashtirish natijalariga asosan qiziquvchi tomon- laming
hohishlaridan kelib chiqib, 0„zbekiston standartlashtirish agentligining
Appelyatsiya kengashiga murojaat qilish mumkin. 0„zbekiston
standartlashtirish agentligining Appelyaiya soveti sertifikatsiyalashtirish va
sinov laboratoriyalari (markaz) bo„yicha tushgan e‟tirozlami ham ko„rib
chiqadi.
Mahsulot ishlab chiqaruvchi tadbirkorlar, ta‟minlovchilar vamol
sotuvchilaming
masulligi
shundan
iboratki,
majburiy
sertifikat-
siyalashtirish qoidalarini buzganlari uchun qonun oldida javobgar
hisoblanadilar. Agar mahsulot sertifikatsiyalashtirilmagan boisa, uni
tarqatish va sotish qat‟iyan
man etiladi, aks holda shu mah- sulotlaming
umumiy narxibo„yichajarimaundiriladi. Jarima miqdori 0„zbekiston
standartlashtirish agentligi davlat inspektorining qarori bo„yicha
belgilanadi. Bu jarima mahsulotni sertifikatsiyalash vaqtida olib
tashlanmaydi.
1996 yil 26 aprelda 0„zbekiston Respublikasi Oliy majlisida
«Iste‟molchilar huquqini himoya qilish» to„g„risidagi qonun qabul qilindi
va
tasdiqlandi.
Bu
narsa
sertifikatsiyalashtirish
asoslariga
qo„shimchahuquqberdi. Majburiy sertifikatsiyalashtirishdaturuvchi mollami
tarqatish vaqtida uning sertifikatsiyalashtirishdan o„tganligi haqidagi
maiumotni ko„rsatish lozim. Agar bu kerakli ma‟lumotlar boimasa, davlat
boshqarish idoralariga murojaat qilinadi.
Mahsulot ishlab chiqaruvchi
barcha turdagi korxona va tashkilotlar, firma va birlashmalar, tadbirkorlik
bilan shug„ullanuvchilar mahsulotni uzoq muddatga chidamliligi uchun
kafolat berishlari kerak boiadi.
Sertifikatsiyalashtirishning qonuniy asoslari «Oziq-ovqatlaming sifati
va xavfsizligi haqida» qonuni boiib hisoblanadi,
hamda gigiyenik
sertifikatsiyalashtirishni rasmiylashtirish kerakligi aniq- landi va uning
asosida oziq-ovqatlarga muvofiq boigan davlat qaydnomasi va
sertifikatsiyalashtirishdan oikaziladi.
186
0„zbekiston Respublikasi «0„simliklami saqlash haqida»gi qonuniga
muvofiq 1997 yil o„simlik mahsulotlarini 0„zbekistonga tranzit orqali olib
keltirish haqida qarorlar chiqdi (0„zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining
1995 yil 9 sonli 189 statiyasiga muvofiq). Har bir saqlanayotgan mahsulot
to„dasi o„simliklaming saqlanishi bo„yicha davlat inspeksiyasi idoralari
tomonidan fitosa- nitarli sertifikatsiyalashtirishdan o„tkazilishi kerak.
Fitosanitariya nazoratigacha o„simlik mahsulotlarini qo„shimcha
kiritishda
import qilinishi uchun ruxsatnoma rasmiylashtirilishi lozim.
Ekologik sertifikatsiyalashtirish maqsadi - tayyorlovchilar shunday
texnologik jarayonlami yaratishi va mollarni ishlab chiqarishi kerakki, unda
bu narsalar atrof-muhitni kam darajada ifloslantirilishi, hamda inson
salomatligiga zarar yetkazmaydigan bo„lishi shart.
Hozirgi paytda 0„zbekistonda ekologik sertifikatsiyalashtirish
rivojlanish bosqichida turibdi, lekin bu yo„nalishda bir qator ishlar olib
borilmoqda
ISO 14000 raqamli Xalqaro standart qabul qilindi. Bu standartda atrof-
muhitni boshqarish bo„yicha va ekologik audit bo„yicha
rahbarlik ishlari
yoiga qo„yiladi, natijada buning asosida ekologik sertifikatsiyalashtirishni
o„tkazish va tashkil etish mumkin.
Agar korxonada ishlab chiqarilayotgan mahsulotlar majburiy
sertifikatsiyalashtirishning ro„yxatida tuigan boisa, unda sertifikat-
siyalashtirishdan o„tishi shart.
Do'stlaringiz bilan baham: 
