Mahmud hakim yayfoniy

0‘zbek tabiblari to bizning davrimizgacha ham noto‘g‘ri rutubatlar nazariyasi va mavhum mizojlar tushunchasiga asoslanardilar. Bu hoi Yaypaniyga ham o‘z ta’sirini ko‘rsatgan edi. U kasalliklarning umumiy kelib chiqish sabablari masalasida shu tushunchalarga asoslanardi. Lekin, o‘zining chuqur bilimi va tajribalariga suyanib, mizojning mohiyati haqida boshqacharoq fikr yuritgan. U "mizoj o‘zgarmaydi, u nasliydir", degan fikrga qarshi o‘laroq tananing bu xususiyati turg‘un emas, u sharoitga qarab o‘zgaradi, deb yozgan. Masalan, uning ko‘rsatishicha yozda kishining mizoji issiq, qishda esa sovuq bo‘lib qoladi.