«Mahalliy xomashyolar va ikkilamchi resurslar asosida innovatsion texnologiyalar»

 

---

346 
ZAMONAVIY MAKTABDA KIMYO O'QITISHNING 
INTERAKTIV USULLARI 
1
Davran A.O.,
2
Umrbekova M.U. 
1
O’zbR FA QQ bo’limi Qoraqalpog’iston tabiat fanlari tadqiqot instituti 
2
Nukus DPI 
 
O'qish jarayonida kognitiv faoliyatni tashkil etish, iqtisodiy jihatdan samarali 
usullar va mashg'ulotlarni maxsus tarzda ochib beradi. Bunda o’qish jarayoniga 
deyarli barcha talabalar jalb qilinishiga olib keladi. Bilim jarayonida ular tushunish 
imkoniyatiga ega bo'ladilar. Bu faoliyat ularni bilishga, o'ylanishga undaydi. 
Talabalarning har biri bilim jarayonida birgalikdagi faoliyati tufayli bilim va g’oyalar 
almashinadilar. Shu sababli, ta’lim materialini ishlab chiqishda ularning har birining 
g’oya va bilimlari inobatga olinadi. Bunday faoliyat talabalarga nafaqat yangi 
bilimlarni olishda balki, ularning aloqa ko'nikmalarini rivojlantirish, boshqalarning 
fikrini tinglash, turli nuqtai nazardan ularni muhokama qilish va baholash, qo’shma 
qarorlarni o’zaro qo’llab-quvvatlash kabi ko’nikmalarini shakllantiradi. Faoliyatning 
interfaol shakllari ta’lim sohasi uchun muhim imkoniyatlar yaratadi. Bunday 
imkoniyatlar tufayli talabalar jamoa bo’lib ishlashni o’rganmoqdalar. Akademik 
litsey o'quvchilarida bunday faoliyatlar o’zini-o’zi himoya qilish, o’zaro tushunish, 
muvaffaqiyat kabi hissiyotlarni boshdan kechirishga yordam beradi. Kognitiv 
faoliyatni tashkil etishning maxsus shakllari o’quv jarayonida ko’rinadi. 
O’quv -juda aniq va prognozli maqsadlar, masalan, qulay ta'lim sharoitlarini 
yaratish va o'quvchilarning ta'lim sohasidagi o'zaro munosabatlariga qo'shilishi o'quv 
jarayonining samarali bo'lishiga olib keladi. Taqqoslash tizimi orqali interaktiv 
ta'limda an'anaviy ta'lim bilan birga, o'qituvchi va o'quvchilarning o'zaro 
munosabatlarining o'zgarishiga olib keladi. Bunda o'qituvchining vazifasi talabalar 
faoliyatining faolligiga yo'l ochish va tashabbus uchun sharoit yaratishdan iborat. 
Interaktiv shakllar va metodlar darsning barcha bosqichlarida qo'llash mumkin. 
Ularning ko'pchiligi universaldir, ko'p mavzularda materiallarni o'rganish uchun juda 
mos keladi. Ta'lim tizimida yangi texnologiyalardan foydalanish talabalarning 
intellektual, ijodiy va ma'naviy rivojlanishining zarur sharti hisoblanadi. Interaktiv 
ta'lim shakllarini qo'llash o'quvchilarga an'anaviy ta'lim usullari bilan erishilmaydigan 
bilimlarni olish imkonini beradi. Interaktiv texnologiyalar asosida bo’lsa, har bir 
talabaning o'z ilmiy faoliyati va intellektual salohiyatini his etadigan qulay ta'lim 
sharoitlarini yaratadi. Deyarli hamma narsa talabalar bilim jarayonida ishtirok 
etganligi sababli, o'quv jarayoni ham samarali bo’ladi.
O'qituvchining keng qamrovli yondashuvini qo'llash orqali faol o'qitish 
usullarini, faol ijodiy tarzda birlashtirishi mumkin va buning natijasida eng yuqori 
samaradorlikka yo’l ochib beriladi.