Mahalliy hokimiyat huquqiga kirish

3.  Mahalliy hokimiyat huquqi va uning sub'ektlarining o'zaro huquqiy munosabatlari
Mahalliy hokimiyat huquqiy munosabatlari - bu mahalliy boshqaruvni tashkil etish va amalga oshirish jarayonida vujudga keladigan mahalliy hokimiyat qonunlari normalari bilan tartibga solinadigan ijtimoiy munosabatlar. Ushbu huquqiy munosabatlarni, ularning mazmunini hisobga olgan holda, munosabatlarga ajratish mumkin: a) mahalliy boshqaruvni tashkil etish va uning asoslarini rivojlantirish bilan bog'liq (ma'muriy-hududiy birliklarni shakllantirish, ularning chegaralarini belgilash va o'zgartirish, mahalliy hokimiyat organlari va ularning mansabdor shaxslarining vakolatlarini belgilash va boshqalar.); b) mahalliy ahamiyatga ega bo'lgan (to'g'ridan-to'g'ri aholi tomonidan) mahalliy hokimiyat organlari tomonidan qonun yo'li bilan hal qilingan muammolar natijasida. Bu munosabatlar juda xilma-xildir. Bular kommunal mulkni boshqarish, mahalliy byudjet mablag'lari bilan bog'liq munosabatlar, shuningdek, mahalliy hokimiyat organlarining ta'lim, madaniyat, sog'liqni saqlash, uy-joy kommunal xizmatlarini va boshqa masalalarni hal etish vakolatlarini amalga oshirish bilan bog'liq munosabatlarni o'z ichiga oladi;

Mahalliy hokimiyati huquqiy munosabatlarining sub'yektlari quyidagilardir:

1. Ma'muriy-hududiy birliklarning aholisi, ular o'z huquqlarini saylovlar va mahalliy boshqaruvda ishtirok etish orqali amalga oshiradilar.

2. Mahalliy hokimiyat organlari va ularning xodimlari:

- hokim;

- хalq deputatlari Kengashlari, ularning organlari va deputatlari;

- hokimlarning o'rinbosarlari;

- hokimliklar va ularning xodimlari;

- saylovda va boshqa shakllarda mahalliy davlat boshqaruvida qatnashishda teng huquqlarga ega bo'lgan O'zbekiston Respublikasi fuqarolari.

3. Davlat organlari mahalliy davlat hokimiyati organlariga ko'mak ko'rsatuvchi mahalliy hokimiyat organlari bilan o'zaro hamkorlik qiladi.

4. Mahalliy hokimiyat organlari hududida joylashgan korxonalar, muassasalar va tashkilotlar. Munitsipalitetga tegishli bo'lmagan korxona va muassasalar bilan munosabatlar asosan shartnomalar asosida quriladi.

5. Fuqarolik jamiyati institutlari mahalliy o'zini o'zi boshqarish organlari bilan o'zlarining ustav maqsadlariga muvofiq ravishda o'zaro hamkorlik qilishadi.